DE GOD VAN AZMAI

Zurab Azmaiparasjvili heeft een fraaie, lange en slechte naam. Hij werd bekend door een mooie winstpartij tegen Karpov toen die nog wereldkampioen was, en berucht door de vierkamp van Strumica 1995. Die won hij met 16 uit 18, vóór Kurajica en Rasjkovski, erkend sterke grootmeesters en erkende bedriegers. Vaak wordt gedacht dat dit toernooi geheel verzonnen was, maar volgens Azmai, zoals hij altijd wordt genoemd, werd het 'in een restaurant in Macedonië' gespeeld. De spelers hadden daar vrij drinken, en zijn eigen nuchterheid had hem die lucratieve sprong op de wereldranglijst opgeleverd.
    Maar hij is een echte topspeler, en onlangs werd hij Europees kampioen.

Malachov - Azmaiparasjvili, 9e ronde EK Istanbul 2003
1.e4 d6 2.d4 g6 3.g3 Lg7 4.Lg2 Pc6 5.Pe2 e5 6.dxe5 dxe5 7.Dxd8+ Pxd8 8.Le3 h5 9.Pd2 h4 10.O-O-O Lh6 11.f4 Pf6 12.Thf1 Lg4 13.Lf3 Pe6 14.fxe5 Lxe3 15.exf6 Lh3 16.Tfe1 Lf2 17.Th1 Pg5 18.Pf4 Pxf3 19.Pxf3 Lg4 20.Pd5 Tc8 21.Thf1 hxg3 22.hxg3 Lxf3 23.Td2 Lxg3 24.Txf3 Th1+ 25.Td1 (zie diagram)
    In deze voor hem voordelige stelling pakte Azmai zijn loper, zette die op e5, en zag toen dat hij de noodzakelijke torenruil alleen maar in gedachten had uitgevoerd. Hij mompelde: 'Sorry, ik moet natuurlijk eerst ruilen,' zette zijn loper terug op g3, en speelde 25...Txd1+ Toeschouwers, een scheidsrechter en Malachov keken toe en deden niets. Later zei Malachov: 'Ik had natuurlijk geen bezwaar dat hij zijn zet terugnam, want het was duidelijk dat het om een fout van het onderbewustzijn ging, die niets met schaken te maken had.'
    Azmai had later een andere verklaring. Hij deed vóór iedere partij een hazenslaapje, maar dat was hem die dag onmogelijk gemaakt door keiharde disco-muziek voor zijn hotelraam. Geërgerd kwam hij aan het bord, en dan vergeet een mens wel eens een stel torens te ruilen. 'Ik staarde Malachov aan, hij staarde mij aan. Hij was net zo verbaasd als ik. Ik zei: "Begrijp je wat mij hier overkomen is?" - "Ja, dat begrijp ik." - "Wat doen we? Spelen we verder?" - "Ja, we spelen verder."'
    Azmai sloeg op d1, en ging meteen naar het toilet, waar hij zich in grote gewetenswroeging afvroeg wat hij moest doen. Hij kon teruggaan en toch nog opgeven. Hij kon remise aanbieden. Maar dat zou onbehoorlijk zijn, want dat had hij al eerder in de partij gedaan. Toen kreeg hij een lumineus idee: hij zou expres een slechte zet doen die Malachov de kans gaf remise te forceren. 26.Kxd1 Le5 27.Tb3 b6 28.Ta3 Ta8 29.b4 c6 30.Pe7 Kd7 31.Td3+ Kc7 32.b5 cxb5 33.Pd5+ (zie diagram) 33...Kb7 In de hoop op 34.Pe7 Kc7 35.Pd5+ Kb7 36.Pe7 Kc7 37.Pd5+ enz. Maar wat een ellende, Malachov zag het niet, en nu kon Azmai maar één ding doen: winnen. 34.Pe3 Kc6 35.Pg4 Te8 36.Ke2 Lb2 37.Tb3 Ld4 38.Td3 Kc5 39.c3 Txe4+ 40.Kf3 Txg4 41.Kxg4 Lxf6 42.Tf3 Le5 43.Txf7 a5 44.Kg5 Lxc3 45.Kxg6 Kb4 46.Tc7 Ld4 47.Tc2 Lc3 48.Kf5 Kc4 49.Ke4 b4 50.Tc1 a4 51.Tb1 b3 52.axb3+ axb3 53.Ke3 b2 54.Ke2 b5 55.Th1 b4 56.Tf1 Lg7 57.Kd2 Kb3 58.Kd3 Lh6 59.Kd4 Lc1 en Wit gaf het op.
    Malachov: 'Meteen daarna zei hij dat de partij eigenlijk alsnog remise moest worden gegeven. Maar ik was na het incident geheel overspeeld, hoe hadden we dat moeten verklaren? Ieder mens gedraagt zich anders. (Ja, hij als een watje - TK.) Velen zouden in Zurabs plaats hebben opgegeven, of in de mijne hebben geëist dat hij met zijn loper zou spelen. Het was de negende ronde, misschien zou ik me in de laatste ronde anders hebben opgesteld.'
    Azmai werd kampioen, een half punt vóór Malachov. Azmai: 'Hij bleef erbij dat hij opgaf! Hij heeft mij kampioen gemaakt. God, die wij allen in ons dragen, en hij meer dan ik, wilde dat ik het toernooi won.'

© Tim Krabbé, 2003

Index AD Magazine schaakrubrieken
Bovenkant pagina | Hoofdpagina schaken | Hoofdpagina algemene site