AFGESPROKEN MELIGHEID

De afgesproken remise kent vele vormen. De salonremise is de meest gangbare; na 15 of 10 correcte zetten schudt men de handen. Of al na 8, 5 of 4 zetten. Of na 1 zet. Bekend is het geval Hübner - Rogoff, wereldkampioenschap studententeams, Graz 1972. Daar werd na 1.c4 remise gegeven, maar de wedstrijdleider pikte dat niet, en bepaalde dat er overgespeeld moest worden. Zoiets moet je net tegen de bokkige Hübner zeggen. Nu werd het remise na 1.c4 Pf6 2.Pf3 g6 3.Pg1 Lg7 4.Da4 O-O 5.Dxd7 Dxd7 6.g4 Dxd2+ 7.Kxd2 Pxg4 8.b4 a5 9.a4 Lxa1 10.Lb2 Pc6 11.Lh8 Lg7 12.h4 axb4, waarna de wedstrijdleider zich even bokkig toonde door beide spelers een nul te geven.
    Soms laten remise-afsprekers, vooral als ze jong zijn, zich van hun melige kant zien. Bij Ristoja - Nykopp, Finland 1972 werd pas op de 206e zet het eerste stuk geslagen, waarna beide spelers ieder 5 dames haalden, alles weer afruilden en op de 300ste zet met een leeg bord remise gaven. Soms springen ze tientallen zetten lang rond met hun paarden, of ze sparen zich die moeite met 1.Pf3 Pf6 2.Pg1 Pg8 3.Pc3 Pc6 4.Pb1 Pb8 remise.
    Ook de partijtjes 1.e3 a5 2.Dh5 Ta6 3.Dxa5 h5 4.h4 Tah6 5.Dxc7 f6 6.Dxd7+ Kf7 7.Dxb7 Dd3 8.Dxb8 Dh7 9.Dxc8 Kg6 10.De6 pat, en 1.d4 d6 2.Dd2 e5 3.h3 e4 4.Df4 f5 5.Dh2 c5 6.a4 Le6 7.Ta3 Le7 8.Tg3 Da5+ 9.Pd2 Lb3 10.c4 Lh4 11.f3 e3 12.d5 f4 pat (bedenksels van de onsterfelijke Sam Loyd) zijn diverse malen gespeeld, tot in nationale kampioenschappen aan toe.
    Wie wil weten wat er gebeurde in Michna - Mach, Lyngby 1991: 1.h4 g5 2.hxg5 h6 3.gxh6 a5 4.b4 axb4 5.a3 bxa3 6.Lxa3 b5 7.c4 bxc4 8.Th5 Ta6 9.Ta5 Taxh6 10.Ta8 Th1 11.e4 d5 12.Lxc4 Pf6 13.exd5 e6 14.dxe6 Ph7 15.Pc3 Pc6 16.d4 Pxd4 17.Pa2 Lb7 18.La6 Lxg2 19.exf7+ Kxf7 20.Kd2 Lh6+ 21.f4 Lxf4+ 22.Kc3 Kg6 23.Kb4 Pf3 24.Pe2 c6 25.Pd4 Dh4 26.Pxc6 Lh6+ 27.Ka5 Kh5 28.Pa7 Lh3 29.Da4 Ph2 remise, moet het maar naspelen - ik neem aan dat dit de kortste manier is om dat effect te bereiken, maar wie die bedacht heeft weet ik niet. Vast niet Michna en Mach.
    Soms kopiëren de afsprekers een beroemde, spectaculaire remise-partij; soms ook wordt een wilde remise-variant uit de huis-analyse op het bord gebracht.

Euwe - Tal, 1960
Deze partij werd in een aantal afleveringen gespeeld in het radio-programma Strijk en Zet van Bob Spaak. Ademloos volgde ik de verwikkelingen:
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.Lg5 e6 7.f4 Le7 8.Df3 Dc7 9.O-O-O Pbd7 10.Le2 h6 11.Lh4 b5 12.e5 Lb7 13.exf6 Lxf3 14.Lxf3 Lxf6 15.Lxf6 Tc8 16.Lxg7 Th7 17.Lh5 Dc5 18.f5 Txg7 19.Pxe6 De3+ 20.Kb1 Pe5 21.Pxg7+ Kf8 22.f6 b4 23.Pa4 Pc4 24.Pf5 De5 25.Lg4 (zie diagram) 25...Dxb2+ 26.Pxb2 Pa3+ 27.Ka1 Pxc2+ 28.Kb1 Pa3+ remise.

Een paar jaar later zag ik op de VARA-televisie ook dit spectaculaire blindvluggertje (10 minuten per speler.)
Botwinnik - Euwe, 1963
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.e3 c5 5.Pf3 b6 6.Ld3 Lb7 7.O-O O-O 8.Pa4 De7 9.a3 La5 10.dxc5 bxc5 11.Pxc5 Dxc5 12.b4 Lxf3 13.Dxf3 De5 14.bxa5 Dxa1 15.Dxa8 Dc3 16.Le2 Pc6 17.Db7 Tb8 18.Dc7 Dc2 19.Lf3 (zie diagram) 19...h5 20.Lxc6 Tb1 21.Lf3 Txc1 22.g3 Pg4 23.Lxg4 Txf1+ 24.Kxf1 hxg4 25.Dxa7 Dd1+ 26.Kg2. Oefff... alweer remise.
    Maar laat ik Donner citeren, uit De Koning. Kort voor Euwes dood maken ze een propaganda-reis door Jordanië. Ze moeten ook tegen elkaar schaken. 'We moeten er vantevoren wel even over praten, Hein,' zei hij voorzichtig, want tot het laatst verloor hij uiterst ongaarne een partij schaak. (...) Het werd een boeiende remise.

© Tim Krabbé, 2003


Index AD Magazine schaakrubrieken
Bovenkant pagina | Hoofdpagina schaken | Hoofdpagina algemene site