Nooit was het Amerikaanse schaak zo dicht bij een nieuwe Bobby Fischer als nu met de net 17 jaar geworden (maar 27 lijkende) Hikaru Nakamura. Die werd nationaal meester op zijn tiende (daarin was hij Fischer ver vóór), grootmeester op zijn 15e (eerder dan Fischer, maar toen was die titel veel meer waard) en in december werd hij de jongste kampioen van Amerika sinds Fischer, die dat op zijn 14e werd.
Nakamura heeft een slechtere naam dan Fischer op die leeftijd. Zijn speelgedrag is meermalen rude genoemd, en toen een grootmeester op internet klaagde dat Nakamura hem bij een internet-toernooi zomaar wegens vals spel was gaan uitschelden, kwamen er reacties in de geest van deze: 'Hij heeft waarschijnlijk met de meer beleefde kant van Nakamura te maken gekregen. Dat is een verwend klootzakje. Het is mij een raadsel dat hem nog maar één keer fysiek een lesje is geleerd. Dat zal nog wel vaker gebeuren, en dan hoop ik getuige te zijn.'
Zelf had ik bij het Corus toernooi van vorig jaar Nakamura al een vlerk gevonden toen hij tegen de Chinese Zhu Chen 104 zetten lang, van de 78ste tot de 182ste, een totaal remise eindspel probeerde te winnen.
Met andere Amerikaanse topspelers werkt Nakamura niet samen, want die zijn allemaal in het buitenland geboren en zullen dus je geheimen aan hun vrienden verklappen. Ook die paranoia doet aan Fischer denken, net als dat eindspel trouwens - op zijn zestiende heeft Fischer óók eens vijftig zetten lang een onwinbaar eindspel tegen Larsen doorgespeeld.
Nakamura is in Japan geboren, en kwam toen hij vier was met zijn gescheiden (westerse) moeder en een iets oudere broer naar Amerika. Die broer werd nationaal kleuterkampioen en toen de bekende, van oorsprong Sri Lankese schaakcoach Weeramantry daar op af kwam, ontmoette hij de moeder van de jongetjes, en trouwde met haar. Hikaru had dus in zijn beginjaren altijd een goede coach bij de hand - die hij allang is ontgroeid.
Nakamura speelt een ander soort schaak dan Fischer - nòg boeiender. Slecht staan lijkt hem niet te kunnen schelen - als er maar een gevecht ontstaat. Kenmerkend is zijn partij uit de laatste ronde in Amerika. Hij moest winnen, en het werd een meeslepend gevecht.
Nakamura - Ibragimov, San Diego 2004
1.e4 e6 2.d4 d5 3.e5 c5 4.c3 Pc6 5.Pf3 Pge7 6.Pa3 cxd4 7.cxd4 Pf5 8.Pc2 Db6 Lb4+ 10.Kf1 Le7 11.g3 Ld7 12.Ld2 O-O 13.h4 f6 14.g4 Lokt een gevaarlijk stukoffer uit. 14...Pfxd4 15.Pcxd4 fxe5 16.Pxc6 bxc6 17.Lc3 Ld6 18.Th3 Tab8 19.Ld3 Dc7 20.Pg5 h6 21.Lh7+ Kh8 22.Dc2 Tf4 23.Dg6 Tf6 Na 23...Db6 krijgt Wit het moeilijk. 24.Pf7+ Txf7 25.Dxf7 Kxh7 26.g5 Le8 27.g6+ Kh8 28.Dxc7 Lxc7 29.h5 Wit lijkt slecht te staan, maar de 
omklemming van de zwarte koning vergoedt veel. 29...d4 30.Tf3 Kg8 31.Le1 c5 32.Tc1 Ld6 33.Tb3 Txb3 34.axb3 Lb5+ 35.Kg2 Kf8 36.f3 Ld3 37.Lg3 Ke7 38.b4 Activiteit vóór alles. 38...cxb4 39.Tc8 e4 40.Tg8 Lxg3 41.Txg7+ Kf8 42.Tf7+ Kg8 43.Kxg3 e3 44.Td7 e5 45.f4 45.Td8+ Kg7 46.Td7+ Kg8 had tot een terechte remise geleid. 45...exf4+ 46.Kxf4 e2 47.Te7 Kf8 48.Te5 (zie diagram)
48...a5 Mist de winst: 48...Lb5 49.Kf5 d3 50.Kf6 La4 (50...d2 51.g7+ Kg8 52.Txb5) 51.Te7 e1D 52.Txe1 d2 Nu wint Wit. 49.Kf3 a4 50.Kf2 a3 51.bxa3 b3 52.g7+ Kxg7 53.Te7+ Kf6 54.Tb7 Lc4 55.Tb4 Lf7 56.a4 d3 57.a5 Lxh5 58.Ke1 Ke5 59.a6 Vermijdt 59.Tb5+ Kd4 60.Txh5 b2 61.Tb5 Kc3 62.a6 Kc2 63.Tc5+ Kb3 64.Tb5+ Kc2 met remise. 59...Lf3 60.a7 h5 61.Txb3 Kd4 62.Tb8 h4 63.Td8+ Kc3 64.Tc8+ Kd4 65.Kd2 h3 66.a8D en Zwart gaf het op.
Zo kwam Nakamura gelijk met Stripunsky, die hij in een tiebreak versloeg. Meteen daarna won hij met 4½-1½ een match tegen het Oekraïense wonderkind, de 14-jarige Karjakin. Die nare trekjes raakt hij wel kwijt - ik hoop dat zijn partijen even bewonderenswaardig blijven.
© Tim Krabbé, 2005
|
Bovenkant pagina
Hoofdpagina schaken
Hoofdpagina algemene site