DRIEMAAL OP, VIERMAAL NEER

De eindspelstudie bloeit in Nederland. Het ene toernooi na het andere wordt georganiseerd, wat honderden mooie studies heeft opgeleverd. In één van die toernooien, ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van de in Nederland wonende Israëlische schaakmeester en studiecomponist Yochanan Afek, gaf die de eerste prijs aan één van de meest bizarre kunstwerken die ik ooit heb gezien.

Wit speelt en wint
Gady Costeff
1e Prijs Afek-50 Toernooi, 2002

Wit heeft een opzienbarend plan, maar hij moet eerst Pf2 verwijderen. Dat gaat met een trap-manoeuvre. 1.Dh2+ Ka8 2.Dg2+ Kb8 3.Dg3+ Ka8 4.Df3+ Kb8 5.Df4+ Ka8 6.Le4+ Pxe4 7.Dxe4+ Kb8 Nu niet 8.fxe7 b1D+; de dame moet eerst de trap weer afdalen. 8.Df4+ Ka8 9.Df3+ Kb8 10.Dg3+ Ka8 11.Dg2+ Kb8 12.Dh2+ Ka8 13.Dh1+ Kb8 en pas nu het spectaculaire 14.Db1! Deze zet was Costeffs uitgangspunt voor de hele studie. Er dreigt nu vooral fxe7. 14...c1D 15.fxe7 Dg5 16.Dxb2 a1D Na Dxe7 volgt de trap 17.Kxa6+ Ka8 18.Dxa2 Db4 19.Dg2+ Kb8 20.Dg3+ Ka8 21.Df3+ Kb8 22.Df4+ Ka8 23.De4+ Kb8 24.De5+ Ka8 25.Dd5+ Kb8 26.Db5+ en Wit wint. 17.Dh2+ Daarom moest het paard verdwijnen. 17...Ka8 18.Dg2+ Dg5 is aan d8 gebonden, dus kan Wit bij het opnieuw bestijgen van de trap steeds zijn dame offeren. 18...Kb8 19.Dg3+ Niet 19.Dxg5 Db2+ 19...Ka8 20.Df3+ Kb8 21.Df4+ Ka8 22.De4+ Kb8 23.De5+ Ka8 24.Dd5+ Kb8 25.Dd6+ Ka8 26.Kc7! Midden in het doldwaze avontuur een stille zet. 26...Daa5+ 27.Kc8 Dgb5 28.exd8P c3 Beide zwarte dames zijn gebonden; na 28...Dab6 wint 29.Pc6 D6xc6+ 30.Dxc6+ Dxc6+ 31.Kd8 c3 32.Ke7 Dc7 33.Pxh7 Nu staat Wit na 29.d5 c2 30.Dc6+ Dxc6+ 31.Pxc6 Dxd5 32.d8P c1D met drie paarden tegen twee dames gewonnen. 33.Pd7 Dcxc6+ Zwart heeft niet beter. 34.Pxc6 Dxe6 35.Pce5 35.f8D Dxc6+ wint niet. 35...Dd6 36.f8D Dxf8+ 37.Pxf8 en de matvoering zou kunnen zijn: 37...Ka7 38.Kc7 a5 39.Pfd7 Ka6 40.Kc6 a4 41.Pc4 a3 42.Pc5+ Ka7 43.Pxa3 Kb8 44.Pb5 Kc8 45.Pb7 Kb8 46.P7d6 h4 47.Kb6 h3 48.Pd4 h2 49.Pc6+ Ka8 50.Pb5 h1D 51.Pc7 mat.

Dit deed me denken aan een overtreffende trap van de subtiele pionnenkunstenaar Zinar, die kennelijk ook eens uit de band wilde springen.

Wit speelt en wint
M. Zinar
Sjachmaty v SSSR 1985

1.Db3+ Na 1.Dxa2+ houdt het vervelende Pd3 het mechanisme tegen. 1...Kh8 2.Dc3+ Kg8 3.Dc4+ Kh8 4.Dd4+ Kg8 5.Dd5+ Kh8 6.Le5+ Pxe5+ 7.Dxe5+ Kg8 Nu kan pion a2 worden opgehaald. 8.Dd5+ Kh8 9.Dd4+ Kg8 10.Dc4+ Kh8 11.Dc3+ Kg8 12.Db3+ Le6 Pas nu, om het mat zo lang mogelijk uit te stellen. 13.Dxe6+ Kh8 14.De5+ Kg8 15.Dd5+ Kh8 16.Dd4+ Kg8 17.Dc4+ Kh8 18.Dc3+ Kg8 19.Db3+ Kh8 20.Db2+ Kg8 21.Dxa2+ Nu loper d7 en pion a2 verdwenen zijn, gaat de volgende fase in. 21...Kh8 22.Db2+ Kg8 23.Db3+ Kh8 24.Dc3+ Kg8 25.Dc4+ Kh8 26.Dd4+ Kg8 27.Dd7 Pg5 Met een nieuwe afdaling èn een bestijging van de trap wordt het paard verwijderd. 28.Dd5+ Kh8 29.Dd4+ Kg8 30.Dc4+ Kh8 31.Dc3+ Kg8 32.Db3+ Kh8 33.Db2+ Kg8 34.Da2+ Kh8 35.Dxh2+ Kg8 36.Da2+ Kh8 37.Db2+ Kg8 38.Db3+ Kh8 39.Dc3+ Kg8 40.Dc4+ Kh8 41.Dd4+ Kg8 42.Dd5+ Kh8 43.De5+ Kg8 44.Kxg5 Eindelijk, want de loper staat nu gedekt. 44...fxg3 45.Kg6 g2 Iedere pionzet opent een trap naar het mat - deze heeft de meeste treden. 46.Dd5+ Kh8 47.Dd4+ Kg8 48.Dc4+ Kh8 49.Dc3+ Kg8 50.Db3+ Kh8 51.Dh3+ Kg8 52.Dh7 mat.
    De trap wordt driemaal bestegen en viermaal afgedaald; een record.

© Tim Krabbé, 2003


Index AD Magazine schaakrubrieken
Bovenkant pagina | Hoofdpagina schaken | Hoofdpagina algemene site