Iets met zoveel mythische, magische en anekdotische kracht als schaken wordt behalve in films (daar schreef ik vorige week over) natuurlijk ook vaak in boeken gebruikt. Niet altijd even deskundig. Een lezer stuurde mij een bladzijde uit de detective Het vierde offer van de Zweed Hakan Nesser.
'De loper staat verkeerd,' zei Bausen.
'Dat zie ik,' zei Van Veeteren.
'F6 was beter geweest. Zoals hij nu staat krijg je hem nooit vrij. Waarom heb je niet Nimzo-Indisch gespeeld, zoals ik gezegd had?'
'Russisch geeft meer vaart...'
'Vaart, ja,' zei Bausen. 'Met grote vaart slaat het grote gaten in de eigen gelederen. Geef je op?'
'Nee,' zei Van Veeteren. 'Ik ben nog niet dood. (...) Jij hebt geen overwicht in stukken, goed beschouwd...'
'Dat is in deze situatie niet nodig. De h-pion slaat in maximaal drie, vier zetten de dame.'
(...) Bausen had gelijk. De situatie was hopeloos. Zwart kon de beide torens en centrumpionnen slaan en dan was de h-rij vrij. Zijn overgebleven loper stond op de koningsvleugel, ingesloten door eigen pionnen. (...) met Zwart had hij kunnen accepteren dat hij verloor, maar nu hij met wit een Russische opening had gespeeld, was er geen excuus.
De andere bladzijden heb ik helaas niet kunnen vinden.
Ook veel plezier beleefde ik aan de roman
Reality Inspector van John Caris
(1982) die op het Internet in zijn geheel te lezen is. John Ocean, een
detective-psycholoog-sjamaan, moet daarin onderzoeken wat de staatscomputer
ZAC tot een 'werkelijkheidscrisis' heeft gebracht. John gebruikt zijn
telepatische vermogens om contact met ZAC te krijgen, en ook om een
vriendin te helpen - Mary Rainbow, de bazin van een vegetarische
kruidentearoom. Zij is tevens, na een overwinning op Karpov, uitdaagster
van Sam Runner, de wereldkampioen schaken. 'Dit was de match van de
eeuw. Niet sinds Fischer - Spassky was er zoveel opwinding over een
schaakmatch geweest.'
De supporters van Sam en Mary moeten gescheiden zitten,
want ze kunnen hun gevoelens en denkkracht naar de spelers zenden, en
dat mag niet in de war raken. En sinds Sam Runner de schaakwereld op
zijn kop heeft gezet met zijn boek Zen
en Chess houdt men daar terdege rekening mee.
Bij de stand 5-4 voor Sam wordt deze partij gespeeld.
Sam - Mary
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Pc3 Pf6
4.Pf3 Le7 5.Lg5 O-O 6.e3 Pbd7 7.Tc1 b6 8.cxd5 exd5 9.Da4 Lb7 10.La6
Lxa6 11.Dxa6 c5 12.Lxf6 Pxf6 13.dxc5 bxc5 14.O-O Db6 15.De2 c4
'Zwakke zet,' gonst het door de breinen in de zaal. John zoekt
telepatisch contact met Mary. 'Iedereen vindt c4 slecht.' Mary legt uit
dat ze druk op pion b2 wil uitofenen. Na 16.Tfd1
Tfd8 17.Pd4 Lb4 neemt John weer contact op. 'Ik ga m'n
vrijpion-tactiek gebruiken,' telepateert Mary. Maar ze houdt vlug haar
brein, want Sam luistert mee. Wat ben ik toch een rund denkt John, Mary
en ik hadden in code moeten denken. 18.b3
Tac8 19.bxc4 dxc4 20.Tc2 Lxc3 21.Txc3 Pd5 22.Tc2 c3 23.Tdc1 Tc5 24.Pb3
Tc6 25.Pd4 Tc7 26.Pb5 Tc5 27.Pxc3 Pxc3 28.Txc3 Txc3 29.Txc3
(zie diagram)
29...Db2 'Verbijstering hing in
de zaal. Shah mat.' Mary had
gelijk gemaakt; nu zou John tijd hebben ZAC aan zijn werkelijkheidslek
te helpen. Misschien kon hij hem zelfs leren mediteren. Dat had hij
tenslotte ook aan Mary's poezen geleerd.
De match Sam - Mary bestaat uit bekende partijen;
dit is Bernstein - Capablanca, Moskou
1914.
|
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Nc3 Nf6 4. Nf3 Be7 5. Bg5 |
© Tim Krabbé, 2004
Index AD Magazine schaakrubrieken
Bovenkant pagina |
Hoofdpagina
schaken |
Hoofdpagina
algemene site