Een quizvraag: wat hebben deze drie quizvragen met elkaar te maken?
Wit aan zet
Lputjan - Haroutunian, Jerevan 2001
Wit speelde de beste zet, en Zwart blunderde. Wat was die zet en wat kan die blunder geweest zijn?
Wit speelt en wint
Na iedere zet die de toren niet weggeeft, en dat zijn er 28, blijft Wit uiteraard gewonnen staan. Op welke manier zou Wit hier toch maar één winstzet kunnen hebben en welke zet is dat? Het antwoord is weliswaar een beetje flauw, maar heeft toch een scherpe pointe.
Wit aan zet
Pouw - Van Dort, teamwedstrijd Oegstgeest 2005
Wit speelde hier Tg3-f3. Hoe zou dat een blunder kunnen zijn?
Wat de drie oplossingen gemeen hebben, is de '50-zetten'-regel: een speler kan remise claimen wanneer er vijftig zetten lang géén pion is gespeeld en geen stuk of pion is geslagen.
In de eerste stelling speelde Wit het normaal gesproken winnende 142.Df6+ Dat bracht Zwart tot een voor de hand liggende blunder: hij gaf op. Stellingtechnisch was dat terecht (na 142...Dxf6 143.gxf6 Kg8 en het demonstratieve 144.Kg2 loopt er een pion door) maar partijtechnisch niet; er was namelijk sinds de 86ste zet niets meer geslagen en geen pion meer gespeeld, en Zwart had dus (een tijdje al) remise kunnen claimen. Zonder claim kan je eeuwig doorspelen - dat is ook het antwoord op een veelgestelde vraag over de 'tablebase-eindspelen'. Daarin neemt de snelste winst vaak meer dan 100 zetten in beslag, maar als er geen spelers zijn, kan er ook niemand remise claimen.
In de tweede stelling wint alles, en bovendien kan Wit op verschillende manieren mat in 5 geven, ware het niet dat Zwart na bijvoorbeeld 1.Kb3 Kc8 2.Kb4 Kb8 3.Kb5 Kc8 4.Kb6 remise kan claimen omdat na 4...Kb8 de 50-zetten regel in werking zou treden. Kennelijk heeft Wit haast om dat te voorkomen, en dus moet hij Zwart in 4 zetten dwingen zijn paard te slaan. Dat gaat alleen met: 1.Tc7! Ka8 2.Pc5 Kb8 3.Pa6+ Ka8 4.Pb8 en Zwart moet zijn claim teniet te doen met 4...Kxb8
In de derde stelling was 68.Tf3 fout, omdat Wit daardoor geen 69.f3 meer kon spelen, wat op het nippertje een 50-zetten remise-claim van Zwart had voorkomen. De partij was namelijk begonnen met 1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Pf6 4.Lg5 Lb4 5.e5 h6 6.Ld2 Lxc3 7.bxc3 Pe4 8.Dg4 g6 9.Ld3 Pxd2 10.Kxd2 c5 11.h4 Pc6 12.Pf3 De7 13.Df4 c4 14.Le2 Ld7 15.Thb1 O-O-O 16.a4 Pa5 17.g4 b6 18.Ke3 Kc7 19.g5 h5 waarna er alleen nog maar achter de linies was gemanoeuvreerd. Zwart had al een paar keer remise aangeboden, wat Wit in het teambelang moest weigeren. Maar na 68...Tf8 69.Kh2 claimde hij die remise wegens het voorgenomen 69...Tb8 De witspeler had geheel niet aan deze mogelijkheid gedacht en ook de arbiter moest er even zijn spelregelboekje bijhalen. Later ontdekte Van Dort dat hij een wereldrecord had gevestigd - dit was de vroegste remise-claim aller tijden op grond van de 50-zetten regel. Het oude record stond met 70 zetten op naam van een partij Filipowicz - Smederevac uit 1966.
© Tim Krabbé, 2006
|
Bovenkant pagina
Hoofdpagina schaken
Hoofdpagina algemene site