Een beroemde film waarin schaken een grote rol speelt is Het zevende Zegel (1956) van Ingmar Bergman. Een ridder speelt daarin tegen de Dood. Als schaker wil je altijd de stelling zien, maar de cameraman had er weinig oog voor. Gelukkig publiceerde de Zweedse krant Dagens Nyheter die partij ooit; het Russische schaakblad 64 nam die over.
Ridder - Dood, Zweden, 15e eeuw
1.e4 e5 2.d4 exd4 3.Pf3 Lc5 4.Ld3 Pe7
5.O-O O-O 6.c3 dxc3 7.Pxc3 d6 8.Le3 Pd7 9.a4 Pc6 10.a5 a6 11.Ta4 b5
12.axb6 Lxb6 13.Lxb6 cxb6 14.e5 Pdxe5 15.Pxe5 dxe5 16.Df3! Na
16.Lxh7+ Kxh7 17.Dh5+ Kg8 18.Th4 Dxh4 zou de Dood zijn leven nog lang
kunnen rekken. 16...Dc7 17.Tc4 Lb7
18.Tc1 b5 De Dood is niet te herkennen. Hij mist een paar keer
Lxe3, en nu gooit hij de hele partij weg. 19.Pd5 Da5 (zie diagram)
20.Lxh7+ Kxh7 21.Dh5+ Kg8 22.Pf6+ gxf6
23.Tg4 mat.
Bergmans schaakdeskundige had een matige maar echte partij gekozen,
maar was misschien vergeten dat de rokade en de en passant slag nog niet bestonden
in de 15e eeuw. Maar het alleronwaarschijnlijkste is natuurlijk dat de
Dood verliest. Dat gebeurt in de film dan ook niet; daarin wordt
duidelijk een andere partij gespeeld, en de Ridder gooit het bord om
als hij ziet dat hij zal verliezen. Toch zal bovenstaande overwinning
op de Dood wel altijd voortleven.
De beroemde Bond-film From Russia with Love (1963) opent met
een schaakscene. De Tsjech Kronsteen speelt in Venetië in de finalematch
van het 'Internationale Grootmeesters Schaakkampioenschap' tegen de Canadees
MacAdams. De stand is 11½ - 11½; deze partij gaat beslissen.
Kronsteen, een brandende sigaret in zijn hand, speelt Pxe5+, kijkt
MacAdams recht aan en zegt 'Check.' Dan steekt hij de sigaret tussen zijn lippen
en drukt zijn klok in. De zet wordt op een enorm demonstratiebord in de
speelzaal uitgevoerd, waarbij wordt omgeroepen: 'Knight takes Bishop.' Een
ober komt het podiumpje op en zet bij MacAdams en Kronsteen een glas water
neer. Kronsteen neemt een slok; door de bodem van het glas heen leest hij
op het papieren viltje: YOU ARE REQUESTED AT ONCE. Hij dept zijn lippen en
verscheurt het viltje. MacAdams speelt Kh7 - ook deze zet
wordt omgeroepen en op het demonstratiebord uitgevoerd. Kronsteen kijkt
hem weer recht aan en speelt met een triomfantelijke blik De4+, nu
zonder 'check' te zeggen. MacAdams schrikt, het publiek komt overeind.
MacAdams legt zijn koning om en zegt: 'Gefeliciteerd sir, briljant
gespeeld.' Er wordt geapplaudisseerd en Kronsteen loopt weg, uitgestoken
handen negerend. Hij gaat naar een schip in de haven, waar hij een hoge
ome blijkt van de terreur-organisatie SPECTRE.
|
1.e4 e5 2.f4 exf4 3.Pf3 d5 4.exd5 Ld6 5.Pc3 Pe7 6.d4 O-O 7.Ld3 Pd7 8.O-O h6 9.Pe4 Pxd5 10.c4 Pe3 11.Lxe3 fxe3 12.c5 Le7 13.Lc2 Te8 14.Dd3 e2 15.Pd6 Pf8 16.Pxf7 exf1D+ 17.Txf1 Lf5 18.Dxf5 Dd7 19.Df4 Lf6 20.P3e5 De7 21.Lb3 Lxe5 en Kronsteen - MacAdams is ontstaan, plus pionnen op c5 en d4. Na 22.Pxe5+ Kh7 23.De4+ gaf Bronstein op.
PS: Zoals lezer Joop Leur terecht opmerkt maakt het ontbreken van die pionnen
d4 en c5 een groot verschil. In Spassky - Bronstein zou op 22...Pe6 gevolgd
zijn: 23.De4 of Pg6 en Wit verovert Pe6. Maar in Kronsteen - MacAdams zou
Pe6 (door het mogelijke schaak op c5) goede remisekansen hebben opgeleverd.
Zie ook Open Chess
Diary.
© Tim Krabbé, 2004
Index AD Magazine schaakrubrieken
Bovenkant pagina |
Hoofdpagina
schaken |
Hoofdpagina
algemene site