HET PSEUDO-AFTREKSCHAAK

Een lezer, de studiecomponist en sterke speler Rob Bertholee, stuurde mij de volgende grappige partij die hij op zijn club had zien spelen.

Kalwij - Van Hoorn, Haarlem, juni 2002
Het gaat hier om niet al te sterke schakers, met ratings van rond de 1500.
1.e4 Pf6 2.Pc3 d5 3.e5 d4 4.exf6 dxc3 5.fxe7 cxd2+ 6.Lxd2 Lxe7 7.Ld3 O-O 8.Pe2 Pc6 9.Lc3 Lg4 10.f3 Le6 11.Dd2 Lc5 12.O-O-O Te8 13.Kb1 Le3 Het thema van deze partij duikt voor het eerst op; wegens Lxa2+ is de loper onkwetsbaar. 14.De1 Ld4 (zie diagram) Maar nu overdrijft Zwart. 15.Lxd4 Zo goed als winnend was 15.Pxd4 Lxa2+ (15...Pxd4 16.Lxd4 Lxa2+ 17.Kxa2 Txe1 18.Thxe1 komt op hetzelfde neer) 16.Kxa2 Txe1 17.Thxe1 Pxd4 18.Lxd4, want Dxd4 gaat dan niet vanwege de echo 19.Lxh7+. 15...Pxd4 16.Lxh7+? Beter 16.Pxd4 Lxa2+ 17.Kxa2 Txe1 18.Thxe1 enz. 16...Kxh7 17.Txd4 En nu redt Zwart zich weer met die echo: 17...Lxa2+ 18.Kxa2 Txe2 19.Th4+ Pech voor Wit dat de toren daar onder schot blijft van de zwarte dame. Met 19.Txd8 Txe1 20.Txa8 (of 20.Txe1 Txd8 21.Te7) 20...Txh1 21.Txa7 had hij misschien kansjes behouden. 19...Kg8 20.Dxe2 Dd5+?? Een onbegrijpelijke fout; Wit won nu makkelijk.

Toevallig had ik niet zolang daarvoor ook een andere partij opgestuurd gekregen waarin zo'n aftrekschaak-echo voorkomt; een drieminuten-vluggertje, gespeeld op de Internet schaakclub ICC.

chintu - Busta, ICC 2002
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6 4.La4 Pf6 5.O-O b5 6.Lb3 Lb7 7.d3 h6 8.a4 Le7 9.Pc3 b4 10.Pd5 d6 11.c3 a5 12.Ld2 bxc3 13.bxc3 O-O 14.Tb1 Tb8 15.Lc4 Pa7 16.Pxf6+ Lxf6 17.Le3 c5 18.Dc2 Lc6 19.d4 exd4 20.cxd4 De7 21.e5 dxe5 22.dxe5 Lxe5 23.Lxc5 Die loper is wegens Lxf7+ onkwetsbaar. Zwart had nu 23...Ld6 moeten spelen, maar de echo 23...Le4 (zie diagram) was natuurlijk wel zo briljant. Helaas ook incorrect. 24.Txb8 Niet Dxe4 wegens Lxh2+ Maar ook 24.Lxe7 Lxc2 25.Tbc1 Tfe8 26.Lc5 was winnend. 24...Txb8 Of 24...Lxc2 25.Txf8+ Dxf8 26.Lxf8 en Wit wint. 25.Dc1? Het was nu eenmaal een vluggertje; 25.Lxe7 Lxc2 26.Pxe5 won meteen. 25...Df6? Met 25...Ld6 had Zwart zich nog kunnen redden. Nu volgde er 26.Pxe5 Tc8 27.Lxf7+ Kh8 28.f4 en Zwart gaf het op.

Zetten als Lxf7+ en Lxh2+ worden vaak aftrekschaak genoemd, maar bij een echt aftrekschaak geeft het achterste stuk schaak. Het echte en dit pseudo-aftrekschaak vormen samen een bekend valletje.

Nolting - Murthy, Philadelphia 1996
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pd2 Pf6 4.e5 Pfd7 5.Ld3 c5 6.c3 Pc6 7.Pe2 cxd4 8.cxd4 Db6 9.Pf3 f6 10.exf6 Pxf6 11.O-O Ld6 12.Pc3 Ld7 (zie diagram) 13.a3 Een theoretische zet in een theoretische stelling - maar deze Wit bedoelt hem als val. 13...Pxd4 14.Pxd4 Dxd4 Bekend is dat Wit nu na 15.Pb5 De5 16.g3 Lxb5 17.Lxb5+ genoeg compensatie krijgt voor de pion. 15.Lg6+?? Maar met dit pseudo-aftrekschaak om de dame te winnen, trapt Wit in zijn eigen val. 15...hxg6 16.Dxd4 Lxh2+ 17.Kh1 Le5+ Een echt aftrekschaak dat de dame terugwint. 18.Kg1 Lxd4 Met als rente een loper en twee pionnen - Wit gaf het op.

© Tim Krabbé, 2002


Index AD Magazine schaakrubrieken
Bovenkant pagina | Hoofdpagina schaken | Hoofdpagina algemene site