Wat hebben de bonuskaart en schaken met elkaar te maken? Op allebei kan datamining worden toegepast, een techniek die mij, toen ik hem op mijn database losliet, deze partij opleverde waarin een merkwaardig record wordt gevestigd.
Rantanen - Smiltiner, Olympiade München 1958
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.e3 b6 5.Ld3 c5 6.Pf3 Pc6 7.O-O O-O 8.d5 Lxc3 9.bxc3 Pa5 10.e4 d6 11.Lg5 e5 12.Pd2 h6 13.Lh4 g5 14.Lg3 Lg4 15.f3 Ld7 16.De1 Ph5 17.Pb3 Pb7 18.Pc1 Kh8 19.Dd2 Tg8 20.Lf2 Pf4 21.Le3 Df6 22.g3 Lh3 23.Tf2 Tg7 24.Kh1 Tag8 25.Pe2 Pa5 26.Pc1 Ld7
27.Pb3 Ph3 28.Tff1 Pb7 29.Tab1 Dg6 30.Pc1 h5 31.Pe2 Pa5 32.Pc1 g4 33.Dg2 h4 34.f4 Dh6 35.Pb3 Pb7 36.Tbe1 Dh5 37.f5 Th7 38.Le2 hxg3 39.Dxg3 f6 40.Pc1 Pa5 41.Pb3 La4 42.Tb1 Tgg7 43.Tb2 Lxb3 44.axb3 Pb7 45.b4 Kg8 46.Ta2 Pd8 47.b5 Th8 48.Ld1 Kf8 49.Tg2 Thg8 50.Ta2 Ke8 51.Le2 Df7 52.Ta6 Th7 53.Ta2 Pg5 54.Lxg5 Txg5 55.Lxg4 Dg7 56.Tg1 Dh6 57.h3 Thg7 58.Kg2 Te7 59.Tga1 Tgg7 60.Kf1 Pf7 61.Txa7 Txa7 62.Txa7 Dc1+ 63.Ke2 Dc2+ 64.Kf1 Dxe4 65.Ta8+ Kd7 66.Ta7+ Kc8 67.Df2 Kb8 68.Da2 Dh1+ 69.Kf2 Dh2+ 70.Ke3 Dxa2 71.Txa2 Ph6 72.Kf3 Tg5 73.Th2 Kc7 74.Th1 Kd8 75.Th2 Tg7 76.Ta2 Tb7 77.Ta8+ Ke7 78.Ke4 Kf7 79.Lh5+ Kg7 80.Td8 Ta7 81.Txd6
(zie diagram)
81...Ta3 82.Txb6 Txc3 83.Tb7+ Kf8 84.d6 Txc4+ 85.Kd5 Td4+ 86.Ke6 Pxf5 87.Kxf5 en Zwart gaf het op.
Om welk record het gaat zal ik aan het eind van de rubriek onthullen - ik vraag me af of het te raden zou zijn.
Datamining is een computertechniek waarmee in een grote hoeveelheid gegevens verbanden worden vastgesteld die niet eerder bekend waren, en die mogelijkerwijs betekenisvol en daarmee bruikbaar zijn. Dat is wat de bonuskaart doet, om meer aan zijn trotse bezitter te verdienen. Een vaak gebruikt voorbeeld is dat van de Amerikaanse bonuskaart die ontdekte dat 20 % van de klanten luiers èn bier kopen, en dat 85 % van de klanten die bier kopen, ook luiers kopen. Waarom dat zo is zal de betreffende kruidenier worst wezen, maar hij kan proberen er een slag uit te slaan, bijvoorbeeld door bier en luiers naast elkaar te zetten.
In het decembernummer 2005 van Computerschaak stond een artikel van Folkert van Heusden over datamining bij schaken. Hij onderzocht een database van een kleine vierhonderdduizend partijen met in totaal 19709372 zetten, en ontfutselde het schaakspel daarbij enkele geheimen waarvan volstrekt onduidelijk is wat ze betekenen. Wit is het meest succesvol op donderdag, maar Zwart op vrijdag. Wit in januari, Zwart in mei. Scandinavisch wordt het meest op zaterdagen gespeeld, Bogo-Indisch vooral op woensdagen. De meest gespeelde loperzet van Wit is Lc1-e3, die van Zwart Lf8-e7. Voor pionnen zijn dat d2-d4 en e7-e6, voor de dame Dd1-d2 en Dd8-c7. Wit wint het vaakst als hij het meest met pionnen heeft gespeeld, Zwart als hij vooral damezetten heeft gedaan. Wit wint het vaakst in partijen waarin hij (afgezien van promoties) Dc6-h6 heeft gespeeld, Zwart in partijen waarin hij Dg1-g3 heeft gedaan. Wits minst succesvolle zet is Lh1-a8, die van Zwart Ka7-a8.
Allebei naar a8! Dat zal wel vooral op dinsdagen in augustus gebeuren.
De partij aan het begin van de rubriek is het resultaat van een datamininkje (met de schaakzoektaal CQL) waarin ik naar partijen zocht waarin alle 64 velden minstens éénmaal bezocht werden. Ik vond er 22; dit was de enige waarin dat in minder dan honderd zetten voor elkaar kwam: 81...Ta3 volbrengt het verborgen wonder.
© Tim Krabbé, 2006
|
Bovenkant pagina
Hoofdpagina schaken
Hoofdpagina algemene site