Ik heb jaren gewielrend en genoot er toen van dat mijn droomregisseur,
zoals ik de instantie noem die bepaalt wat er in mijn nachtelijk theater
vertoond wordt, dat kennelijk een aantrekkelijk onderwerp vond. Bijna iedere
nacht koerste ik: ik verloor een wedstrijd omdat ik in de bioscoop waar
het parkoers doorheen voerde eerst iedereen een hand ging geven; ik moest
met mijn voorvork de weg opeten die uit gebakken aardappelpuree bestond;
mijn fiets veranderde midden in de wedstrijd in een hoofdkussen wat juist
veel sneller bleek te gaan.
Vergeleken daarmee is de opbrengst van schaken,
mijn andere sporthartstocht, schamel geweest. Als ik er al van droomde,
dan ging het vaak om vage en stroperige stellingen, ondoordringbare uit
quadrupelpionnen bestaande oerwouden, vrijpionnen die zich met handen en
voeten moesten voorttrekken om een rij verder te komen.
Goede schaakdromen heb ik maar zelden. Eén
keer promoveerden mijn pionnen tot cowboys die in een avondlijke woestijn
weggaloppeerden; Jan Timman was een vooraanstaand poppenkastspeler (hij
zong er heel mooi bij); Prinses Juliana gaf een simultaan; Van der Wiel
rokeerde op de tachtigste zet; Zsusza Polgar gaf op wegens teveel
tegenwind; ik stuurde de vrouw van een overleden schaker een condoleancetelegram,
waaraan ik toevoegde: 'Overigens had uw man zijn partij tegen Poloegajevski
in Milaan 1971 kunnen winnen door op de 31e zet Tf4 te spelen,' gevolgd
door een uitgebreide analyse. Ik moest daar al in mijn droom ontzettend
om lachen: dit zou wel het grappigste condoleancetelegram zijn dat ooit
verstuurd was.
Ook was ik er eens getuige van hoe Kasparov een
instructiefilm over schaak-emoties opnam. Voor één scene
werd zijn hoofd rood geschminkt, om te laten zien hoe je een rood hoofd
moest krijgen als je een domme zet deed. In een andere scene zou hij 'huilen'
demonstreren; dat moest je doen als je verloren had. Een trucage zorgde
ervoor dat er zeeën van water uit zijn ogen sprongen die over het
publiek werden uitgestort. De hele zaal werd nat. Het was een werkelijk
schitterend effect, en Kasparov lachte zich gek.
Mijn meest opzienbarende schaakdroom was echter
die waarin ik in het Nederlandse team meespeelde, samen met Euwe en anderen,
tegen de oude Sovjet Unie. Dat moest het wel zijn, want ik zou tegen Smyslov
spelen (we hadden elkaars hand al geschud) en Botwinnik was er ook.
Zwart speelt en wint |
Niemand zag de oplossing. Euwe trok met een schoolkrijtje pijlen en cirkels op het bord. 'Typisch Euwe,' dacht ik, 'de wetenschappelijke benadering.' Ik deed mijn uiterste best, maar ook ik zag niet hoe Zwart kon winnen. Ineens ontdekte ik dat er ook een vage kennis van mij aan het bord zat, helemaal geen schaker, en hij zag de oplossing. Zwart offert zijn dame: Dh3+!! Wit moet slaan, en nu volgt Pf4+ De koning moet terug, en met Pxe2+ en Pxc3 slaat Zwart achtereenvolgens de loper en de dame, en wint. Schitterend.
Het gekke is dat ik dit in mijn droom bewonderde als een prachtige vondst van iemand anders. Het duurde even nadat ik wakker was geworden voor tot me doordrong dat ik het niet alleen zelf had gezien, maar dat ik ook de hele stelling had bedacht.
Een grootse combinatie is het niet.
Wit speelt en wint
L. Kubbel, 1921 |
Wit wint met: 1.De4+ Kb8 2.Tb6+ Lxb6 3.Ka6 Td7 4.Da8+ en nu komt er een soort meerslag als bij dammen: 5.Pxb6+, 6.Pxd7+ en 7.Pxf8
Van Kubbel heb ik eens gedroomd dat hij treinconducteur was.
Ik ben natuurlijk niet de
Zwart aan zet |
Bronstein - Bronstein, dromenland 1961
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.Lg5 h6 5.Lh4 De7 6.Pf3 d6 7.Da4+ Pc6 8.d5 exd5 9.cxd5 (zie diagram) 12...De4 10.Pd2 Dxh4 11.dxc6 O-O 12.a3 Pg4 13.g3 Df6 14.axb4 Dxf2+ 15.Kd1 b5 16.Db3 Le6 17.Da3 Pe3+ 18.Kc1 De1+ 19.Pd1 Dxd1 mat
© Tim Krabbé, 1999
Bovenkant pagina | Index
AD Magazine schaakrubrieken | Hoofdpagina
schaken | Hoofdpagina
algemene site