Op deze rubriek en op mijn schaakwebsite
krijg ik de nodige reacties. Mijn liefde voor het buitennissige kennende,
sturen lezers vaak eigen partijen op met de vraag of het bijzondere dat
daarin gebeurde, al eens eerder is gebeurd. Meestal moet ik ze teleurstellen
- als mijn archief dat al niet is, dan is mijn database van 1,5 miljoen
partijen een efficiënte koude douche.
Eén lezer had met een pion in vijf achtereenvolgende
stappen de overkant bereikt. Dat is behoorlijk zeldzaam, maar dit Excelsior
thema, zoals het in het compositie-schaak heet, was toch al in enkele
tientallen partijen voorgekomen. Zoals ook in deze partij van een andere
lezer.
Frijling - Vink, Nederland, 2000
1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pf3 Pf6 4.Pc3 dxc4 5.e4 b5 6.a4 b4 7.e5 bxc3 8.exf6
cxb2 9.fxg7 bxa1D 10.gxh8D Da5+ 11.Ld2 Dxd1+ 12.Kxd1 Dxa4+ 13.Ke2 Lf5 14.Lh6
Pd7 15.Pe5 Tb8 16.Pxd7 Dc2+ 17.Ld2 Dd3+ en Wit gaf het op.
De excelsior-mars van pion b7 was die inzender niet
eens opgevallen, omdat het hem om iets anders ging: hadden er ooit vier
dames zó vroeg gelijktijdig op het bord gestaan? Ik vond slechts
één sneller geval, maar dat mocht er dan ook zijn.
Casper
- Heckert, halve finale kampioenschap DDR, 1975
1.e4 Pf6 2.Pc3 d5 3.e5 d4 4.exf6 dxc3 5.d4 cxb2 6.fxg7 bxa1D 7.gxh8D
(zie
diagram) Dxa2 8.Pf3 Lf5 9.Pe5 Da5+ 10.Ld2 Dad5 11.Lc4 De4+ 12.Le3
e6 13.O-O Ddh4 14.Ld3 Dd5 15.Lxf5 exf5 16.Te1 Pd7 17.Pf3 Dh5 18.Lg5+ De4
19.Dd2 f6 20.Lxf6 Dxe1+ 21.Dxe1+ Kf7 22.Pg5+ Kg6 23.Dg8+ en Zwart gaf
het op.
Een pion die al op de 6e zet aan de overkant is;
vier dames bij de 7e zet - records die wel nooit meer zullen worden gebroken.
Of FIDE-President Iljoemzhinov moest, om ons spel sneller en aantrekkelijker
voor de massa-media te maken, bepalen dat pionnen ook ná hun eerste
zet twee velden vooruit mogen.
Een andere lezer liet mij een pion b2 zien die in
de loop van de partij veld g7 had bereikt. Zulke pionnen komen in 1 op
de 100.000 partijen voor, maar nog nooit wist een b2-pion h8, of een a7-pion
g1 te halen.
In studies en problemen is het excelsior-thema vaak
bewerkt. Die van Sam Loyd uit 1861 is te bekend om er nog eens een diagram
aan te wijden. Wit: Kh5, Tb5, Te2, Pa1, Ph3, b2, c2, g3; Zwart: Kh1,
Tc8, Pa8, Ld8, a3, b6, b7, e3, f7, h7. Mat in 5 Oplossing: 1.b4 Tc5 2.bxc5
a2 3.c6 Lc7 4.cxb7 en 5.bxa8D mat
 |
| Mat in 7
B. Lindgren, 1948 |
In het volgende probleem wordt de excelsior op geniale wijze gecombineerd met een andere task.
 |
| Mat in 9
J. Pedersen, 1952 |
a) 1...a6 2.d5 met weer twee varianten:
a1) 2...P- 3.d6+ Pg2 4.d7 a5 5.d8D en Dd5-f3xh3xg2 mat
a2) 2...a5 3.d6 a4 4.d7 a3 5.d8T! a2 6.Td4 f6 7.Te4 (zou met een dame pat zijn) Pe1 8.Txe1 Kg2 9.Tf4 mat
b) 1...a5 2.d5 en weer:
b1) 2...P- 3.d6+ Pg2 4.d7 a4 5.d8L! a3 6.La5 a2 7.Lxc3 f6 8.Le1 (zou met een dame pat zijn) Lxf2 9.Lxf2 mat
b2) 2...a4 3.d6 a3 4.d7 a2 5.d8P! f6 6.Pb7 P- 7.Pc5(d6)+ Pg2 8.Pe4 en 9.Pg3 mat
Vier maal dezelfde excelsior, eindigend met de vier verschillende promoties.
© Tim Krabbé, 2001
Index AD Magazine schaakrubrieken
Bovenkant pagina |
Hoofdpagina
schaken |
Hoofdpagina
algemene site |