Een dierbaar persoon in mijn omgeving zag haar huwelijk ten onder gaan. Ze had veel klachten over haar man, maar één daarvan maakte alle andere overbodig. En ten einde raad wierp ze hem die voor de voeten.
'Jij hebt geen gevoel voor humor!'
'Maar ik lach toch heel vaak?' antwoordde hij.
Dat was de doodklap - wie denkt dat humor en lachen iets met elkaar te maken hebben, laat zien geen gevoel voor humor te hebben.
Samen met Hans Böhm, de bedenker en sponsor ervan, Jan Timman en Harold van der Heijden was ik de jury van het 'Humor Studie Compositie Toernooi.' We hebben wat afgelachen, maar het sprak vanzelf dat geen van ons wist wat humor is, of wat we moesten bekronen; mooie studies met humor, of humoristische studies met iets moois. Voor mij is alle schoonheid in het schaken een vorm van humor, maar bij de honderd inzendingen was één oerlelijke studie die mij een onontkoombare winnaar leek.
Wit speelt en wint
Costeff, Humor Toernooi 2005
1.Th1 Th4 2.Pg1 Lf7 3.Ta1 axb4 4.Pb1 Le6 5.Lf1 Pc4 6.Lc1 en wint.
Wat is daar nu het aardige van? In materieel gelijke stelling pent Wit een paard en wint het, waarna Zwart kan opgeven. Het mooist zijn nog de twee banale familieschaakjes waarmee Zwart zich redt als Wit het op de tweede zet anders probeert te doen: 2.bxa5? Lh5 3.Pg3 Lxf3 4.Th2 Ta8 5.Pb1 Kg7 6.Pf5+ Pxf5 7.Lxf5 Ld5 8.Ta1 Pg5! 9.Txh4 Pf3+, en 2.Pb1? Lh5 3.bxa5 Lxf3 4.Th2 Kg7 5.Pec3 Pf4! 6.Txh4 Pg2+
Wat deze studie echter onbetaalbaar geestig maakt, is dat Wit alleen kan winnen door al zijn stukken naar hun veld van oorsprong terug te trekken. De enige smetjes zijn dat er geen dame meedoet (maar dan zou zoiets nauwelijks maakbaar zijn) en dat Tg1 opzij gaat inplaats van achteruit. Maar Jan Timman riep: 'Dat is geen studie, dat is een idee.' Daar had hij gelijk in, maar omdat die idee zo geestig was, en deze studie buiten dit toernooi geen recht van bestaan zou hebben, besloten we hem een Speciale Prijs te geven.
Gady Costeff, een Israëlische Amerikaan, won ook de derde prijs. Hij is de kampioen van de groteske; de humor van de clown die boven de Niagara zonder parachute uit een vliegtuig springt, tijdens de val zijn nagels knipt, via een trampoline een salto naar een toevallig voorbijdrijvende rubberboot maakt en die aan de voet van de waterval weer boven water komt met een kwakende kikker op zijn hoofd.
Wit speelt en wint
Costeff, 3e Prijs Humor Toernooi 2005
De witte koning staat zijn batterij in de weg. 1.Kd4! Alleen zo, door drie damepromoties uit te lokken, kan Wit winnen. 1...d1D+ De grap van Kd4 is dat na 1...h1D 2.Tb8+ Ka7 3.Ta8+ Kb6 4.Pc4+ Kb5 veld c4 gedekt staat, waardoor 5.Ta5+ Kb4 6.Ld6+ Kb3 7.Txa3 mat kan volgen. 2.Kc5 c1D+ 3.Kb6 b1D+ 4.Ka6 Met zijn drie dames is Zwart machteloos. 4...Dc4+ 5.Pxc4 Da4+ 6.Pa5 Dxa5+ 7.Kxa5 Dxb7 Zwart heeft alle dames moeten teruggeven om mat te voorkomen. 8.c8D+! Niet 8.Lxb7+? Kxb7 9.Lxh2 a2 en Le5 gaat niet wegens Pc6+ en Zwart wint zelfs. 8...Pxc8 9.Lxb7+ Kxb7 10.Lxh2 Pe7 11.Ka4 a2 12.Le5 en nu bijvoorbeeld 12...Kc6 13.h6 Pg6 14.Lg7 Kd5 15.Kb3 Pf8 16.Kxa2 Ph7 17.Kb3 Ke4 18.Kc4 Pg5 19.Kc5 enz. Dat de clown langs een keurig trappetje uit een doodstille siervijver weer op het droge klimt, is de bekroning van zijn stunt.
Zie Dood hout en muizevallen voor de eerste prijs in het humor toernooi, en Open chess diary, item 276 voor de tweede prijs.
© Tim Krabbé, 2005
|
Bovenkant pagina
Hoofdpagina schaken
Hoofdpagina algemene site