ONTPLOFFING

Toen aan het slot van het toernooi in Linares, waar Kasparov smadelijk gedeeld derde was geworden, de prijs voor de 'mooiste partij' werd toegekend aan de 15-jarige hekkensluiter Radjabov, voor zijn overwinning op hèm, ontplofte Kasparov. Hij stormde het podium op, greep de microfoon, en riep dat je geen prijs kon geven voor een partij waarin hij in gewonnen stand een stuk had verblunderd, en die alleen was bekroond omdat het zijn enige verliespartij was.
    Vervolgens stapte hij af op de juryleden Leontxo Garcia (vooraanstaand Spaans schaakjournalist) en Ian Rogers (Australisch grootmeester) en schreeuwde: 'Dit is een publieke belediging en vernedering! De grootste belediging uit mijn hele leven! Van mij en van het schaken. Als jullie denken dat dit de mooiste partij van Linares was, dan halen jullie het schaken omlaag. Radjabov stond totaal verloren!' Roepend dat men hem nooit meer in Linares zal zien, verliet Kasparov daarop de zaal, gevolgd door moeder en trainer.
    Die bekroning van Radjabov was inderdaad lomp, bijna leedvermaak. In vier jaar had Kasparov tien achtereenvolgende elite-toernooien gewonnen. Zes jaar lang had hij geen partij verloren in Linares, in 1998 had hij het toernooi voor het laatst niet gewonnen. Zonder die ramp tegen Radjabov had hij wéér gewonnen. Je kan je voorstellen dat hij niet in staat was Radjabov over de bol te aaien, te zien dat die prijs eigenlijk een compliment aan hèm was, en zijn kinderlijke uitbarsting verdient zeker een Prijs voor de Eerlijkheid. Als een koning is afgezet, dan geef je ook niet een jongetje dat een verdienstelijke karikatuur van hem heeft getekend, een staatsprijs voor beeldende kunst.
    Kasparov uitte ongetwijfeld ook alle opgekropte woede over het rampjaar dat het laatste halve jaar toch al voor hem was. De ergste ramp, voor een macho als hij, is misschien wel dat hij (op 13 april) veertig wordt. Maar de andere mogen er ook zijn. In september haalde hij in een wedstrijd Rusland - Rest van de Wereld de slechtste score uit zijn carrière: minus 2, en hij verloor daar voor het eerst tegen een vrouw, Judit Polgar. In diezelfde maand moest hij zijn groots opgezette website sluiten; 13 miljoen dollar was verdampt. In de Olympiade speelde hij daarna goed (met 2847 kwam hij tot op 4 punten van zijn hoogte rating ooit), maar in december leed hij in New York in een rapid-match een egobeschadigende nederlaag tegen zijn gehate oude rivaal, de al 51-jarige Karpov. Met Kerstmis diende een Israelische bank, die 1,6 miljoen dollar aan het website-debacle was kwijtgeraakt, een aanklacht tegen Kasparov in, waardoor hij Israel niet meer in durft. In januari, weer in New York, kostte een blunder tegen de computer Deep Junior hem de matchzege en een paar honderdduizend dollar; het werd 3-3. En dan nu Linares - wie binnen een half jaar verliest van een vrouw, een grijsaard, een kind, en een computer, kan misschien ook maar het best ontploffen.

Kasparov - Radjabov, Linares 2003, 2e ronde
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Pf6 4.e5 Pfd7 5.f4 c5 6.Pf3 Pc6 7.Le3 a6 8.Dd2 b5 9.a3 Db6 10.Pe2 c4 11.g4 h5 12.gxh5 Txh5 13.Pg3 Th8 14.f5 exf5 15.Pxf5 Pf6! 16.Pg3 Pg4 17.Lf4 Le6 18.c3 Le7 19.Pg5 0-0-0 20.Pxe6 fxe6 21.Le2 (Zie diagram) Wit heeft wel iets, maar niet verschrikkelijk veel. Ph6 is nu een goede zet, maar Radjabov is een ondernemende en vindingrijke speler. 21...Pgxe5 Garcia: 'Ik vond het mooi dat een kind van 15, bij zijn debuut in Linares, met Zwart tegen Kasparov, het lef heeft voor zo'n zet.' Maar het type zet waar hij zelf groot mee is geworden, is nu voor Kasparov een belediging. De ergernis daarover is zeker een stuk waard - dat heeft Radjabov goed gezien. 22.De3 Kasparov houdt niet van verdedigen - ook niet met een stuk meer. 22...Pd7 23.Dxe6 Lh4 24.Dg4 Hier moet Dxd5 toch wel winnend zijn. 24...g5 25.Ld2 Tde8 26.0-0-0 Pa5 27.Tdf1 Het is de vraag of Wit hier beter staat, maar dit is een blunder die zelfs verliest. 27...Pb3+ 28.Kd1 Lxg3 Na hxg3 of Dxg3 kost de inval Dg6, gevolgd door Db1, Wit minstens een stuk. 29.Tf7 Wanhoop. 29...Td8 30.Lxg5 Dg6 31.Df5 Dxf5 32.Txf5 Tdf8 33.Txf8+ Pxf8 34.Lf3 Lh4 35.Le3 Pd7 36.Lxd5 Te8 37.Lh6 Pdc5 38.Lf7 Te7 39.Lh5 Pd3 en Kasparov gaf op. Voor hem: een ramp, voor Radjabov: een verdiend gelukje, voor ons: iets om ons gegeneerd af te wenden, niet om te gaan staan juichen.

© Tim Krabbé, 2003

Index AD Magazine schaakrubrieken
Bovenkant pagina | Hoofdpagina schaken | Hoofdpagina algemene site