In John Nunn's mooie boek Endgame Challenge waar ik het de vorige week over had, kwam ik ook deze fraaie studie tegen:
Zwart speelt, Wit maakt remise
D. Gurgenidze, 1985
Zwarts enige kans is de aanval: 1...Df1+ 2.Kh2 Lc7+ 3.f4 Txh7 4.Tg2
Anders Kg4+ en mat. 4...Kg6+ 5.Lh6+ 5.Kg3 Dd3+ kost een toren, en
waarom 5.Lh4+ niet werkt blijkt dadelijk. 5...Kf5 6.Tg5+ Kxe4 7.e8D+
Kxf4 (zie diagram) Nu dreigt Zwart een dodelijk aftrekschaak met de koning, of
Wit hem nu zelf schaak zet of niet. Wit kan zich alleen redden met het verbazende
8.De3+! Kxe3+ 9.Tg3++ en wat Zwart nu ook speelt, hij zet Wit pat.
Na 5.Lh4 had dat er niet ingezeten.
Dit verrassende pat, nadat Wit een zet eerder nog
zoveel zetten kon doen, zou de vraag kunnen doen opkomen naar de 'grootste
beweeglijkheid' die in één zet tot pat gereduceerd kan worden
- beweeglijkheid gedefinieerd als het aantal zetten dat men zou kunnen doen
als men aan zet was. Ik had de vraag nog niet op mijn
website
gesteld (zie item 184), of Rob van der Plas stuurde mij een record dat tot op heden
(enkele maanden later) nog niet verbeterd is:
Wit aan zet
Van der Plas, 2002
Met Lxd5 worden Zwart alle 50 zetten ontnomen die hij,
als hij aan zet was, zou kunnen doen: 24 van de dame, 14 van de toren,
en 12 van de pion. Er zijn natuurlijk vele variaties mogelijk op deze stelling,
zoals een elegante van Joshua Green: (zie diagram rechts) Daarin wordt
hetzelfde effect bereikt met één
stuk minder, terwijl bovendien de witte koning een rol heeft. Je kan er
ook een zwarte pion op h3 bijplaatsen - dat levert een extra pionzet op,
maar kost een torenzet.
Sommige lezers vroegen zich echter af of een promotie
wel als vier verschillende zetten moest worden geteld. Daar zit
wat in; die vier promoties zijn weliswaar niet dezelfde zet, maar wel dezelfde
beweging. Misschien moest er dus een apart record komen voor promotieloze
zettendoding. Een Duitse lezer, Dirk Hoppe, kwam tot 48, maar iemand anders
stuurde mij een stelling waarmee de grote Amerikaanse probleemcomponist
Shinkman (1847 - 1933) dit record al lang geleden op 49 zetten
had gebracht:
Wit aan zet
Shinkman
Lxe3 doodt hier 49 zetten. Bron en jaartal heb ik niet
kunnen vinden.
Een logische volgende vraag werd gesteld door Piet
Peelen: hoeveel zetten kunnen Wit en Zwart samen doden? Hier haalde
Dirk Hoppe toch nog zijn felbegeerde record.
Hoppe, 2002
Met DxD kunnen Wit en Zwart ieder 35 zetten doden die de ander had
kunnen doen; samen 70 zetten.
Recordverbeteraars in spe: alleen legale
stellingen (die uit de beginstand kunnen ontstaan) zònder gepromoveerde
stukken, komen in aanmerking.
© Tim Krabbé, 2002
Index AD Magazine schaakrubrieken
Bovenkant pagina |
Hoofdpagina
schaken |
Hoofdpagina
algemene site