Hoe gaat het met Bobby Fischer?
Nadat hij in maart uit Japanse gevangenschap werd bevrijd door IJsland dat hem het burgerschap schonk, is het stil geworden. Hij kan het eiland niet af, maar dat schijnt hem niet te deren. Hij heeft een tijdje in een hotel in Reykjavik gewoond, daarna in een gemeubileerd appartement en nu wil hij zelf iets kopen. Hij wandelt rond in de stad, kijkt in antiquarische boekwinkels, leest in de bibliotheek, drinkt een kopje koffie in een restaurant. Men herkent hem, maar valt hem niet lastig. Zijn verloofde Miyoko Watai komt soms over uit Japan. Van tijd tot tijd is er sprake van een match tegen Spassky of Karpov, maar dan wel in het 'Fischerrandom' schaak, waarbij de beginvelden van de stukken op de 1e en 8e rij door het lot worden bepaald. 'Klassiek' schaak zal hij nooit meer spelen.
Voor schakers was het interessantste nieuws dat hij een lezing zou hebben gehouden over de matches tussen Kasparov en Karpov die, zoals hij al jaren beweert, doorgestoken kaart zijn geweest. De hoop dat een toehoorder aantekeningen had gemaakt en zou publiceren, ging niet in vervulling, maar dankzij een IJslandse schaakvriend ben ik daar nu toch iets over te weten gekomen.
De IJslandse grootmeesters komen regelmatig bijeen en in april nam een vertrouweling Fischer mee naar zo'n avondje. Hij had alleen even hallo zullen zeggen, maar bleef drie uur. Men was een beetje bang geweest dat hij te keer zou gaan over Joden en Amerika, maar het werd heel gezellig, ook al lieten de IJslanders duidelijk merken dat ze niet geloofden in zijn complottheorieën over Karpov - Kasparov.
Dit avondje was 'Fischers lezing', aldus mijn zegsman. Hij was er zelf niet bij, maar later vroeg een van de aanwezige grootmeesters hem of hij iets wilde uitzoeken over een stelling die Fischer had besproken.
Wit aan zet
Karpov - Kasparov, 9e matchpartij Moskou 1984
Na 45.Pe3 Lb1 46.b4 gxh4? 47.Pg2! hxg3+ 48.Kxg3 Ke6 49.Pf4+ Kf5 50.Pxh5 won Wit op de 70ste zet.
Afgesproken werk - maar, aldus Fischer, zo'n partij moet toch ergens vandaan komen, en het is geen geringe klus om al die partijen op dat hoge niveau te verzinnen. De samenzweerders zoeken dus oude, sterk gespeelde maar weinig bekende partijen en nemen die als uitgangspunt. En Fischer wist meteen hoe ze aan deze partij waren gekomen.
Zwart aan zet
Saidy - Fischer, New York 1964
Met weergaloze techniek wist Fischer dit te winnen: 23...Pd7 24.Kf1 Pf8 25.Ke2 Pe6 26.Kd3 h5 27.Le3 Kh7 28.f3 Kg6 29.a4 Kf5 30.Ke2 g5 31.Kf2 Pd8 32.Ld2 Kg6 33.Ke3 Pe6 34.Kd3 Kf5 35.Le3 f6 36.Ke2 Kg6 37.Kd3 f5 38.Ke2 f4 39.Lf2 Pg7 40.h3 Pf5 41.Kd3 g4 42.hxg4 hxg4 43.fxg4 Ph6 44.Le1 Pxg4 45.Ld2 Kf5 46.Le1 Pf6 47.Lh4 Ph5 48.Le1 Kg4 49.Ke2 Pg3+ 50.Kd3 Pf5 51.Lf2 Ph4 52.a5 Pxg2 53.Kc3 Kf3 54.Lg1 Ke2 55.Lh2 f3 56.Lg3 Pe3 en Wit gaf het op.
Hoe hadden de vervalsers zonder zíjn voorbeeld op het idee kunnen komen dat zoiets gewonnen kon worden? Mijn vriend vond echter diverse oudere voorbeelden, onder andere een minstens zo knappe winst van Levenfish uit 1939 tegen Kotov. I can't believe it! riep Fischer vrolijk toen hij dat hoorde. Zijn verhaal was weggevaagd - wat niet wegnam dat iedere zet tussen Karpov en Kasparov doorgestoken kaart is geweest.
© Tim Krabbé, 2005
|
Bovenkant pagina
Hoofdpagina schaken
Hoofdpagina algemene site