In het Corus-toernooi van dit jaar liet Sipke Ernst het Noorse wonderkind Magnus Carlsen een prachtige offer-aanval bekronen met de matzet. Zo'n geste is helaas niet gebruikelijk. Op mijn website pleitte ik ervoor het gebaar van Ernst tot etikette te verheffen, maar daar kreeg ik nogal wat negatieve reacties op. Het zou juist beledigend zijn om tot mat door te spelen als je verloren staat. Dat vind ik ook, maar dat bedoelde ik niet - ik vind dat je iemand een goed verhaal moet laten uitvertellen, en niet vóór het eind al moet roepen dat je snapt hoe het zal aflopen.
Er was ook een interessante reactie, die betrekking had op de partij die nog steeds bekend staat als 'De partij van de eeuw', vooral vanwege het dame-offer van de 13-jarige Zwartspeler op de 17e zet.
Donald Byrne - Fischer, New York 1956
1.Pf3 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 Lg7 4.d4 O-O 5.Lf4 d5 6.Db3 dxc4 7.Dxc4 c6 8.e4
Pbd7 9.Td1 Pb6 10.Dc5 Lg4 11.Lg5 Pa4 12.Da3 Pxc3 13.bxc3 Pxe4 14.Lxe7
Db6 15.Lc4 Pxc3 16.Lc5 Tfe8+ 17.Kf1 Le6 18.Lxb6 Lxc4+ 19.Kg1 Pe2+
20.Kf1 Pxd4+ 21.Kg1 Pe2+ 22.Kf1 Pc3+ 23.Kg1 axb6 (zie diagram)
Omdat nu 24.Dd6 faalt op Pxd1 25.Dxd1 Txa2 met damewinst, raakt Wit weldra
materiaal ter waarde van een toren achter. Toch speelde hij door:
24.Db4 Ta4 25.Dxb6 Pxd1 26.h3 Txa2 27.Kh2 Pxf2 28.Te1 Txe1 29.Dd8+ Lf8
30.Pxe1 Ld5 31.Pf3 Pe4 32.Db8 b5 33.h4 h5 34.Pe5 Kg7 35.Kg1 Lc5+ 36.Kf1
Pg3+ 37.Ke1 Lb4+ 38.Kd1 Lb3+ 39.Kc1 Pe2+ 40.Kb1 Pc3+ 41.Kc1 Tc2 mat.
Dit doorspelen van Byrne is wel gezien als
onsportief, maar deze briefschrijver vertelde me wat Byrne hem daar lang
geleden over had verteld: 'In 1956 wist nog niemand dat Bobby Fischer
Bobby Fischer zou worden. Hij was gewoon een zeer veelbelovend
jongetje van dertien dat een geweldige partij tegen mij speelde. Toen ik eenmaal
verloren stond, vroeg ik een paar van de andere spelers of het
misschien aardig zou zijn om me door dat jongetje mat te laten zetten,
als een soort hulde voor de mooie partij. Ze zeiden: 'Ja, waarom niet?'
en toen heb ik het gedaan.'
De enige topspeler die zich graag mat laat zetten, is Short.
Wit aan zet
Illescas - Short
Linares 1995
Zwart staat totaal verloren, maar na 34.Da2 (ook meteen Pf6 was goed)
liet hij Wit zijn fraaie hoofdvariant tonen: 34...a3 35.Pf6 Pf7 36.Dxe6
a2 37.Dxf7 a1D+ 38.Kh2 Dxf7 39.Txf7 en met een dame meer heeft Zwart
niets tegen mat. Ook dat mocht Illescas nog uitvoeren: 39...b6 40.Th7
mat.
Short hééft iets met mat. In verloren
stellingen componeert hij als manier van opgeven wel eens een zelfmat,
maar hij heeft zich ook een paar keer onbedoeld ineens mat laten zetten.
Wit aan zet
Short - Beliavsky
Linares 1992
Na iedere zet is het remise, behalve na de winstpoging 58.Ke6 Daar
volgde op: 58...Lc8 mat.
© Tim Krabbé, 2004
|
Bovenkant pagina
Hoofdpagina schaken
Hoofdpagina algemene site