Een paar weken nadat Kasparov zijn wereldtitel aan Kramnik was kwijtgeraakt,
kreeg ik een mailtje van de Engelse grootmeester Jon Levitt dat daarmee
ongetwijfeld verband hield. Levitt, een van de beste schaakschrijvers van
het moment, was regionaal redacteur voor Engeland van Kasparovs website
kasparovchess.com.
Omdat het daar nog steeds een ondoordringbaar oerwoud is, en Levitt het
een aardig idee vond als zijn stukken ook gelezen zouden worden,
had hij de gewoonte die met een directe link aan te kondigen in de nieuwsgroepen.
Vanaf zeker moment deed hij dat ook met persoonlijke mailtjes aan belangstellenden,
maar hij was daarmee nog niet begonnen of hij moest een wat sip mailtje
rondsturen met als onderwerp: 'Incorrect offer'.
Hi folks, het ziet ernaar uit dat ik deze mailing
lijst net op tijd ben begonnen om iedereen te kunnen meedelen dat ik, eh...
ermee stop. Het spijt mij te moeten melden dat het er naar uitziet dat
KasparovChess de onderneming gaat afslanken en dat ze zojuist al hun regionale
medewerkers, inclusief mij, hebben meegedeeld dat hun bijdragen niet langer
nodig zijn.
Levitt voegde er aan toe dat hij af en toe nog wel
iets zou bijdragen 'als hun budget het toelaat' en, beleefdheidshalve,
dat hij er van overtuigd is dat Kasparovs site zeer de moeite waard zal
blijven.
Vast wel, maar dit redacteuren-offer maakt duidelijk
welke nieuwe wind er waait. Als ex-wereldkampioen zal Kasparov minder geld
aantrekken van sponsors, adverteerders en grote organisatoren dan als wereldkampioen.
En zo verschrikkelijk rijk is hij niet, zegt hij in ander verband op zijn
site. (Over de problemen met zijn eerste vrouw bij wie hij een dochtertje
heeft; hij heeft haar bij de scheiding $ 340.000 ineens gegeven, en betaalt
een alimentatie van $ 3000 per maand.) Dat heeft dus al een terugslag op
zijn website. Trouwens, dat was al vóór het Levitt-offer
merkbaar toen KasparovChess ten prooi bleek gevallen aan de gehate pop-up
advertenties die op je scherm floepten alsof er een reclamefolder op je
krant of je schaakbord werd gegooid. Niet echt chique.
Kasparovs onttroning zal niet alleen op zijn website,
maar op het hele schaken een terugslag hebben. Hij liet al jaren de FIDE
links liggen, en had genoeg prestige om zijn wereldkampioenschap
het
wereldkampioenschap te laten zijn. De verzwakking van zijn positie versterkt
die van FIDE-president Iljoemzhinov, en zal een aanmoediging zijn bij diens
keiharde werk om het wereldkampioenschap, samen met de rest van het schaken,
te vercommercialiseren en banaliseren. Kasparov was een heel andere tegenstander
voor Iljoemzhinov dan Kramnik ooit zou kunnen zijn. Trouwens, die lijkt
meer uit op een verzoening met de FIDE dan op een revanchematch tegen Kasparov.
In dat mailtje van Levitt klonken de onheilspellende
tonen van de definitieve kaping van het schaken.
Een van de laatste dingen die Levitt bij KasparovChess deed was schaken - hij was een van de tien medewerkers van de site die een match speelden tegen twee van de sterkste computerprogramma's van het moment; Fritz (voor de gelegenheid Deep Fritz) van de Nederlander Frans Morsch, en Junior van de Israeliër Shaj Bushinsky. De KasparovChess-medewerkers waren grootmeesters en meesters, zij het geen wereldtop-spelers. Op tien achtereenvolgende dagen speelde ieder van hen een rapid-partij (één uur voor alle zetten) tegen ieder van de machines. Die wonnen met 14½-5½. Daar halen we allang onze schouders over op - uitslagen tussen mensen en computers zijn betekenisloos - maar die match heeft wèl een partij opgeleverd die altijd beroemd zal blijven, en niet omdat het de enige van de twintig partijen was die door een mens werd gewonnen.
Alterman - Deep Fritz, KasparovChess 2000
1.f4 d5 2.Pf3 Pf6 3.e3 g6 4.Le2 Alterman wilde zoveel mogelijk
stukken op het bord houden; dan zou de computer meer moeten rekenen, en
minder tijd overhouden voor 
de
belangrijke varianten. 4...Lg7 5.d4 O-O 6.c3 Lf5 7.Pbd2 e6 8.h3 Pe4
9.g4 Pg3 10.Tg1 Pxe2 11.Kxe2 Le4 12.Pg5 Pa6 13.b4 c6 14.Lb2 De7 15.Pdxe4
dxe4 16.Pxe4 Tad8 17.Db3 Dh4 18.Th1 Tfe8 19.Tag1 f6 20.Pd2 Pc7 21.Pf3 Dh6
22.h4 Tf8 23.Lc1 Tde8 24.a4 Pd5 25.c4 Pb6 26.e4 (zie diagram)
Hier komen bij de wat oudere Nederlandse schaker de woorden 'Een reus
op lemen voeten' in gedachten, want zo noemde Euwe het witte centrum c4
t/m f4 in het Vierpionnenspel van het Konings Indisch. Een maximale pionnenmuur
zoals hier was nog nooit voorgekomen - behalve in een paar partijen van
het paalzit-genre, die duidelijk voor het Guinness Book of Records
waren bedoeld. Alterman realiseerde zich trouwens niet eens dat er iets
geks aan de hand was - hij was gewoon aan het schaken, en e4 leek hem een
goede zet.
26...f5 27.g5 Dh5 28.e5 Een gruwelijke stelling
voor Zwart. Toch dacht Fritz hier dat zijn nadeel slechts een halve pion
bedroeg - computers begrijpen nog steeds niets van gesloten stellingen.
28...Tf7
29.Le3 Td7 30.Kf2 Ted8 31.Td1 Pa8 32.b5 Lf8 33.a5 Le7 34.b6 axb6 35.axb6
Kg7 36.c5 Fritz ziet ondertussen wel in dat hij verloren staat. 36...Kf7
37.Ta1 Tb8 38.Dc4 Ld8 39.Pd2 Lxb6 Dat had hij beter niet toe kunnen
laten; nu ontsnapt het kreupele paard nog, en krijgt Zwart zowaar nog een
beetje spel. 40.cxb6 Pxb6 41.De2 Dxe2+ 42.Kxe2 Kg7 43.h5 Pd5 44.Ta7
Tbd8 45.Pb3 b6 46.hxg6 hxg6 47.Tha1 Kf7 48.Pd2 Ke7 49.Pc4 Txa7 50.Txa7+
Td7 51.Ta1 Pxf4+ Dat had hij niet gezien, maar Wit blijft gewonnen
staan. Hij moest wel nog hard werken voor Zwart het eindelijk bij zet 87
opgaf.
© Tim Krabbé, 2001
Index AD Magazine schaakrubrieken
Bovenkant pagina |
Hoofdpagina
schaken |
Hoofdpagina
algemene site |