Zo'n twintig jaar geleden werd ik na een lezing in Brabant aangesproken
door een baardige jongeman die ongelooflijk veel over schaken bleek te
weten. Hij heette René Olthof, en ik hoefde maar 'pionnenlawine,
Zwickmühle of losse schaakparade' te zeggen, of hij noemde prachtige
voorbeelden die ik nog niet kende. Hij vond het leuk om mij van zijn enorme
en weldadig barokke schaakkennis te laten profiteren - maar ook voor anderen
is hij altijd een gulle leverancier gebleven: in veel schaakboeken, en
juist in de leukere, wordt hij prominent genoemd onder het hoofd 'Met dank
aan'.
Olthof is in die twintig jaar uitgegroeid tot een
internationaal en op vele vlakken gewaardeerde schaakgoeroe. Hij was, of
is nog, bestuurder, theoriekenner, schrijver, journalist, instructeur,
speler (redelijk sterk, rating 2230), maar in de eerste plaats is hij redacteur
bij New in Chess, en supervisor van de jaarboeken van dit blad.
Sinds een jaar is hij ook de eerste schaker ter wereld die zichzelf voor
zijn (veertigste) verjaardag een schaaktoernooi cadeau gaf. Met zijn eigen
spaargeld, en geholpen door het Koning Willem I College (School voor
de Toekomst) organiseerde hij in zijn woonplaats Den Bosch een bescheiden
internationaal Toernooi voor de Toekomst met drie grootmeesters
en vier meesters, dat gewonnen werd door Nijboer.
En nu, een jaar later, heeft Olthof zijn zelftractatie
afgerond door in eigen beheer het Toernooiboek voor de Toekomst
uit te brengen, een buitengewoon aardig boek waarin alle partijen door
de spelers geanalyseerd worden, en vele technische en historische zijpaden
bewandeld worden.
Bosch - Van der Sterren, Den Bosch 1999
Jeroen Bosch was uitgenodigd vanwege zijn naam. Van der Sterren liet
in zijn annotaties bij deze partij een onverwacht dichterlijke kant zien.
1.e4
d6 Dat had hij 15 jaar niet meer gespeeld. 'Het gaf me direct het gevoel
weer thuis te komen, terug te zijn in een wereld waarvan ik het bestaan
vergeten leek, maar die ik meteen weer herkende. Het warme gevoel dat me
beving toen ik aanklopte en mijn oude huis binnenging was onbeschrijflijk.'
2.d4
Pf6 3.Pc3 g6 4.Pf3 Lg7 5.h3 c6 6.Le3 b5 7.e5 Maar de theorie kende
hij niet meer. 'Na deze zet begon het me duidelijk te worden dat ik nu
eigenlijk een indringer was in het huis waar ik vroeger gewoond had. Er
woonden nu allemaal mensen die ik niet kende en niemand kende mij. Ik zag
dat ik 
midden
in een arena stond en moest vechten. De tribunes zaten volgepakt met joelende
Romeinen.' 7...dxe5 8.dxe5 Dxd1+ 9.Txd1 Pfd7 10.Ld4 'Geen muizenissen
meer, geen kleine of grote zorgen om dagelijkse beslommeringen. Er was
niets anders meer dan de arena en het tweegevecht dat zou duren tot één
van ons bezweek.' 10...Pf8 11.Ld3 Pe6 12.Le3 Lb7 13.Le4 a6 14.a4 b4
15.Pe2 Pd7 16.Ped4 Pxe5 17.Pxe5 Lxe5 18.Pxe6 fxe6 19.Ld4 Lf6 20.O-O O-O-O
21.Lc5 a5 22.Lb6 (zie diagram) 'Hij dwingt me om door te gaan,
om hem te verslaan eigenlijk. Geen smeekbeden om genade, geen vluchtweg
naar remise. Alleen een snauw, "vecht!"'
22...Txd1 23.Txd1 Lxb2 24.Ld3
e5 25.Lxa5 c5 26.Lc4 Ld4 27.Le6+ Kb8 28.c3 bxc3 29.Tc1 Tf8 'Ik word
gedwongen het werk af te maken. (...) Het was een laatste plicht aan mijn
tegenstander, een laatste groet ook. Het was het laatste wat ik voor hem
kon doen.' 30.Lxc3 Lxf2+ 31.Kh2 Ld4 32.Le1 Tf1 33.Tb1 Ka7 34.Lc4 Tg1
35.Kg3 Txg2+ 36.Kh4 Lf3 'Wij gaven elkaar de hand, stonden op en gingen
heen.' (0-1)
Het meest bijzondere neven-evenement was een invitatie-studietoernooi,
het eerste ooit gehouden. Harold van der Heijden, een oud schoolgenoot
van Olthof, en
 |
| Wit speelt en wint
Oleg Pervakov 1e Prijs Olthof 40-toernooi, 2000 |
1.Th8 Waarom niet 1.Td8 of Tg8 wordt later duidelijk. 1...Kxa7 2.Th7+ Kb8 3.a6 Te7 Na 3...dxc4 komt 4.a7+ Ka8 5.Ka6 Df6 6.Th8+ Dxh8 7.Lxe4+ d5 8.Lxd5 mat Na 1.Td8 zou de dame nu op d8 hebben gestaan en d5 hebben gedekt. 4.Th8+ Kc7 (Ka7 5.Lxd5 en Ta8 mat) 5.Pb6 Df5 6.Pxd5+ Kd7 7.Lh3 Na 1.Tg8 had nu Dxh3 gekund. 7...g4 8.Lxg4 Of Dxg4 9.Pf6+ en Wit wint, maar Zwart heeft nog een schitterende ressource: 8...Te6 Want Lxf5 is nu pat. Echter: 9.Td8+ En niet 9.Th7+ Dxh7 10.Pf6+ Kc7 11.Pxh7 Te5+ en Te4+ en Wit verliest zelfs. 9...Kxd8 10.Lxf5 en Wit wint. 'Een studie naar mijn hart,' schreef Jan Timman in het jury-rapport.
© Tim Krabbé, 2001
Index AD Magazine schaakrubrieken
Bovenkant pagina |
Hoofdpagina
schaken |
Hoofdpagina
algemene site |