EEN ACHTERLIJKE PION (25 maart 2006)Op een schakersfeestje in december riep Genna Sosonko: 'Kunnen jullie raden wat Zvjaginsev (in het Russisch Kampioenschap) vanmiddag na 1.e4 c5 tegen Khalifman heeft gespeeld?' 'Dame h5?' probeerde iemand zwakjes, want dat had Nakamura eerder in 2005 gedaan. Het was bijna nog epatanter: 2.Pa3 Tot overmaat van belediging had Zvjaginsev nog gewonnen ook - je kan je voorstellen dat Khalifman uit het lood was. Moet je boos worden om zo'n zet en voor straf meteen opgeven - of je suf gaan piekeren over varianten waarin dat paard goed dan wel slecht staat op a3?
2.Pa3 was al wel eerder door (zwakke) raardoeners gespeeld, maar of het ooit méér zal blijken dan een pesterij is twijfelachtig. Aan de andere kant: honderd jaar geleden werden onze openingen raar gevonden. Na 1.d4 d5 2.c4 e6 3.Pc3 Pf6 4.Lg5 schreef Gunsberg in 1895: 'Deze vroege loper-uitval geeft geen goede resultaten. Deze aanval, of beter gezegd deze poging tot aanval, is anders dan dezelfde zet in het Frans, omdat Wit hier geen e5 tot zijn beschikking heeft. In het algemeen moeten zowel Wit als Zwart hun dameloper op de damevleugel houden.'
Hier zijn er nog een paar, alle uit het Nederlandse Tijdschrift van 1910 tot 1915.
1.d4 Pf6 'Deze zet geschiedt om terstond uit het bekende vaarwater te geraken, is echter lang niet zo goed als het gebruikelijke d7-d5, of als f7-f5 of zelfs e7-e6 wat ook wel gespeeld wordt.'
1.e4 c6? 'Bij juist tegenspel komt Wit voor in ontwikkeling na deze zet.'
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 'De Spaanse partij heeft in de laatste jaren een groot deel van zijn verschrikkingen verloren. Er zijn thans geheel toereikende verdedigingen bekend.' 3...a6 'De beste verdediging die steeds tot een zeer bevredigend spel voert.' 4.Lxc6 'Hiermee bereikt Wit niets anders dan dat de partij een zeer stompzinnig karakter aanneemt.'
1.d4 Pf6 2.c4 c5 'Deze manier om het damegambiet te vermijden is origineel maar niet goed. Bij gesloten spel verzekert het oprukken van de pion naar d5 (d4) wanneer hij daar gehandhaafd worden kan, in de regel het betere spel.'
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Lb4 'Pf6 is gebruikelijker en beter.'
1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 e5? 'Dit kan niet goed zijn daar de Dame-pion hierdoor een achterlijke wordt.'Ondertussen ging Zvjaginsev - Khalifman, Moskou 2005 verder: 2...Pc6 3.Lb5 Dc7 4.Pf3 g6 5.c3 a6 6.Lxc6 Dxc6 7.O-O Lg7 x 8.d4 d6 9.d5 Dc7 10.h3 Pf6 11.Lf4 O-O 12.Te1 b5 13.Dd2 Lb7 14.Tad1 Tfe8 15.c4 Db6 16.Lh6 Lh8 17.b3 e6 18.Pg5 exd5 19.cxd5 Te7 20.Te3 Tae8 21.Tde1 a5 22.Pb1 b4 23.Dc2 Pd7 24.Pd2 La6 25.Pgf3 Pe5 26.Lg5 Pxf3+ 27.Pxf3 Td7 28.e5 dxe5 29.Pxe5 Txd5
(zie diagram)
30.Pxf7 Het a3-paard wordt nog de held van de partij ook. 30...Txe3 31.Txe3 Kxf7 32.Te7+ Kf8 33.De4 Td1+ De verliezende blunder; de witte dame krijgt nu zicht op a8. Met Dd6 34.Lh6+ en nu Lg7! 35.Lxg7+ Kg8 36.f4 Lb5 37.Lh6 Lc6 kon Zwart zich nog redden; 38.Tg7+ Kh8 39.Te7 Kg8 leidt dan tot herhaling. 34.Kh2 Dd6+ 35.f4 Lf6 36.Lh6+ Kg8 37.Da8+ en Zwart gaf het op; er volgt 37...Dd8 38.Te8+In dat Russisch kampioenschap speelde Zvjaginsev nog tweemaal 2.Pa3, tegen Motylev en Dreev; beide partijen werden remise. In het snelschaakkampioenschap van Moskou dat meteen daarop volgde hebben ook Morozevich, Svidler en Malakhov het geprobeerd - resultaat onbekend. Het is een populair zetje aan het worden. Wat zullen ze in 2106 lachen om wat er in 2006 over werd gezegd.
© Tim Krabbé, 2006
Index AD Magazine schaakrubrieken
Bovenkant pagina
Hoofdpagina schaken
Hoofdpagina algemene site