DOOD HOUT EN MUIZENVALLEN (19 maart 2005)

In de vierde ronde van het Corus-toernooi zaten twee tactische grapjes die associaties bij mij opriepen. Deze week het eerste grapje.

Wit aan zet
Short - Morozevich
Corus toernooi 2005

Bijna alles won, maar Short koos 41.Df4 Wegens het onderste-rij mat kan die dame niet genomen worden. Er volgde 41...Tg8 42.Txg8+ Lxg8 en nu het aardige 43.Te5, waarna Zwart het opgaf. Wit gebruikt zijn toren hier niet om diens speciale kracht, maar als dood hout waarmee een lijn wordt onderbroken. Door het afschermen van f6 dreigt Df6 mat, en Lxe5 faalt op 44.Dxe5 met datzelfde mat. In het diagram had Wit ook kunnen winnen met 41.Dd7 Na 41...Lg8 42.Te5! was die afscherming dan op een andere manier aan de orde gekomen.

Nog aardiger is het als een stuk eerst naar het veld gelokt wordt waar het later kan worden afgesloten. Ontdaan van alle franje:

Mat in 3
L. Chéron, 1930

Na het voor de hand liggende 1.Tg8 Ld4! komt Wit niet op tijd. Maar na 1.Pf5, dreigend Th1+, is Zwarts enige parade 1...Lxh8 en nu klapt met 2.Pg7 de muizenval dicht, zoals het thema wordt genoemd. Wit dreigt niets, maar Zwart heeft alleen 2...Lxg7, waarna 3.Lxg7 mat volgt.

Shorts zetje deed me ook denken aan de hilarische studie die dit jaar de eerste prijs won in het 'Humor-toernooi'. Dat was georganiseerd door Hans Böhm, en samen met hem, Jan Timman en Harold van der Heijden was ik de jury.

Wit speelt en maakt remise
S. Didukh
Eerste Prijs Humor-toernooi, 2005

Wit staat een hopeloze hoeveelheid materiaal achter, maar zijn enige kans is nòg meer achter te komen en zijn dreigingen tegen de zwarte koning te gebruiken om op pat te spelen. 1.Ld6 zou al eeuwig schaak op h7 en g7 dreigen, maar na 1...Dc3 raakt Wit zijn Lg4 niet meer kwijt. Daarom 1.Le6 dxe6 en pas nu 2.Ld6 Dc3 3.Pd4! Ook dat paard moet Wit kwijt. Door de afscherming van g7 dreigt opnieuw eeuwig schaak. 3...Dxd4 Of Dd3 4.Le5 Txe2 (4...Dxd4 5.Ta2 Txa2 6.Tg6+ Txe5 7.Tg8+ Kxg8 pat) 5.Txh7+ Kg8 6.Tg7+ Kf8 7.Ld6+ Ke8 8.Te7+ en Zwart moet terug, met remise. 4.Te5 Weer is g7 afgeschermd, en 4...Dxe5 5.Lxe5 Txe5 6.Tg8+ Kxg8 is weer pat. Zwart kan het alleen proberen door h7 te dekken. 4...Dd3 5.Te4 Ook die dekking wordt weer afgeschermd. 5...Dc3 Na Dxe4 6.Le5! moet Zwart berusten in iets als 6...f3 7.Txg3+ Dxe5 8.Tg8+ en pat. En na Dd4 volgt weer Te5. 6.Td4 De toren moet de dame wèl op de hielen zitten; na 6.Te5 Dc2 7.Te4 Db2 8.Te5 Db1 9.Te4 Da1 10.Te5 volgt Ta7 11.Txa7 Dxa7 12.Tg5 f3 en Zwart wint. 6...Dc2 7.Td3 Db2 8.Tc3 Db1 9.Tc2 Da1 10.Tb2 En niet 10.Tc3 Ta7! Want de pointe van deze gezamenlijke trapafdaling is dat zodra Zwart a1 bereikt met zijn dame en hij dus Ta7 zou kunnen spelen, de witte toren het reddende Tb8 moet hebben. 10...Dxb2 Zwart heeft niet beter. 11.Le5 f3 Ook 11...T(D)xe5 12.Tg8+ Kxg8 pat en 11...Tf8 12.Txh7+ Kg8 13.Tg7+ enz. zijn remise. 12.Txg3+ De laatste finesse; anders slaat de loper op e5 en is het pat weg. 12...Txe5 13.Tg8+ Kxg8 pat.

Over die andere tactische aardigheid de volgende week.

© Tim Krabbé, 2005








 

Index AD Magazine schaakrubrieken
Bovenkant pagina
Hoofdpagina schaken
Hoofdpagina algemene site