Ik win met schaken

In zijn Chess Notes op de website www.chesscafe.com nomineerde Edward Winter onlangs zijn 'Worst-ever chess book': Chess (Basics, Laws and Terms) van B.K. Chaturvedi (India 2001). Dat is inderdaad een juweel. Er komen schakers in voor als Labour Domais, Nninzovich en Enwe. Capablanca voerde het blindschaak (bling-fold) in; Emanual Lasker was wereldkampioen van 1821 tot 1921 (nog steeds het record) en Hastings 1895 werd gewonnen door Pillsbury vóór o.a. Schtechter, Schlecter en Jauowshi. Zugz Wang is: 'Een situatie waar de verplichting tot zetten minder dan een last is omdat iedere zet het meebrengt schade toe te brengen aan de stelling van de zetter.'
    'Soms,' schrijft Winter, 'vraag je je af of de tekst echt getyped werd, of dat er iets op het toetsenbord viel.'
    Of op het hoofd van de schrijver. 'Schaken,' aldus Chaturvedi, 'een spel van zuivere intelligentie en een sterk voorstellingsvermogen, is altijd de geliefde gebleven van intelligente personen. Daarom hebben zij een systeem ontwikkeld om zelfs van het spel te genieten als zij afwezig zijn. Dat systeem is het opschrijven van notaties voor de zetten.'
    'Goede Indiase schaakboeken zijn nog steeds zeldzaam,' schrijft Chaturvedi in zijn inleiding. (...) 'Vaak zijn deze boeken overgeschreven uit al bestaande boeken (...) en zitten ze vol met fouten.' Dat moet een grap zijn, of een toppunt van onnozelheid, want veel lijkt met behulp van een leesblind letterherkenningsprogramma gejat uit een bekend beginnersboekje uit 1942 - hoe anders zou het eindspel 'King and Queen against lone King' veranderd kunnen zijn in 'King and Queen against love King'?
    Eerlijk toegegeven: Winters voorbeeld overtreft een boekje dat ikzelf al sinds 1963 als Slechtste Schaakboek koester; Je gagne aux échecs ('van beginner tot meesterschap'); uit een Belgische minipocketserie Marabout Flash die een 'permanente encyclopedie van het dagelijks leven' wilde zijn.
    'Madame Flash', biedt inzichten als: 'Een ongedekt stuk gaat in 9 van de 10 gevallen verloren'; 'zorg bij ruil dat je als eerste slaat'; 'dek nooit een schaak met de dame, want vaak is dubbelschaak het gevolg'; 'belet uw tegenstander de rokade door de dame op d2, d3 of c2 plaatsen'; 'de lopers komen goed tot hun recht op de diagonalen'; 'het middenspel, waarin de werkelijke strijd wordt uitgevochten, duurt een wisselend aantal zetten en draagt die naam tot de zekerheid van mat voor een van de twee spelers 90 % is'; 'wees niet zo onverstandig te denken dat je door patzetten wint', en bij de stelling na 1.e4 e5 geeft Madame Flash de opzienbarende opdracht: Wit geeft mat in 3. Een geforceerde oplossing zou het boekje zijn prijs meer dan waard maken, maar we moeten het doen met 1.Lc4 Lc5 2.Dh5 Pf6 3.Dh5xg7 mat. Sic.
    Ter instructie geeft Madame Flash een partij tussen twee buurlieden, Albert en Willy. Analyses ontbreken, maar wel horen we de twee hardop denken. (Klik op de buttons onder het diagram of op de zetten zelf.)

Albert - Willy
1.e4 e5 2.Lc4 Pf6 3.Pc3 Lc5 4.Pf3 O-O 5.d3 Pg4 'Wedden dat-ie 't niet ziet.' 6.O-O d6 'Ik moet mijn dame ontwikkelen.' 7.Pg5 Df6 8.Pd5 Lxf2+ 9.Kh1 Dh6 'Bij de volgende beurt is hij schaakmat.' 10.Pe7+ Kh8 11.Pxf7+ 'Jouw Brigitte Bardot kan er een kruisje over maken.' 11...Txf7 12.Lxh6 Txe7 'Nu niet de moed verliezen.' 13.Df3 Pf6 14.Lg5 Lg4 15.Dxf2 Pc6 'Het werd tijd om mijn paard te ontwikkelen.' 16.a3 Pd4 17.c3 Le2 18.Lxf6 Lxf1 19.Lxe7 Lxg2+ 20.Dxg2 Te8 Madame Flash: 'De enorme spanning is bijna tot een ontknoping gekomen. We hebben gezien hoe Zwart zich herstelde, meegeleefd met Wits doodsangst toen hij bijna mat ging. Nog enkele zetten en één der twee spelers is knock-down of knock-out. Hun inzet en intelligentie gaan nu vrucht dragen. Wie wordt de winnaar?' 21.Tf1 h5 22.Tf8+ Kh7 23.Lg8+ Kh6 24.Dg5 mat.
In de index zijn knock-down en knock-out de enige woorden onder 'K'.