Averbach - Spassky, Leningrad 1956, beslissingsdriekamp om het Sovjet
kampioenschap
1.c4 Pf6 2.Pc3 g6 3.e4 d6 4.d4 Lg7 5.Le2 O-O 6.Lg5 c5 7.d5 Da5 8.Ld2 a6
9.a4 e5 10.g4 Pe8 11.h4 f5 12.h5 f4 13.g5 Dd8 14.Lg4 Pc7 15.Lxc8 Dxc8 16.Pf3
(zie diagram)
16...Pc6 Taktiek komt daar niet aan te pas - alleen strategisch inzicht,
durf, orginaliteit, genie. Zelden zal het roer op zo'n schaamteloze wijze
zijn omgegooid: een groot statisch nadeel verandert in een nog groter, maar
nu dynamisch nadeel. Maar hoe buitensporig ook, deze zet is toch kenmerkend
voor het begin van het moderne schaak, waarin soms groot materiaal wordt
opgegeven voor iets dat niet precies aan te wijzen is. Hier krijgt Zwart
voor zijn paard één pion, en veld d4 voor zijn andere paard.
Toen ik Spassky zei dat ik zijn Pc6 de verbazendste zet
aller tijden vond, en hem vroeg of hij zich zijn overwegingen herinnerde,
schreef hij: 'Ik heb 16...Pc6 gespeeld omdat ik geen andere praktische kans
zag in mijn passieve stelling. Ik was zeer verbaasd dat Joeri Averbach hier
55 minuten nadacht. Volgens mij zou Wit na 17.dxc6 bxc6 18.h6 Lh8 twee stukken
voorstaan en makkelijk winnen. Mark Taimanov zei over Pc6: 'Ik zou nog liever
opgeven dan zo'n zet spelen...'
Er volgde 17.dxc6 bxc6 18.Ph4 De8 19.hxg6 hxg6 20.Dg4
Tb8 21.Pd1 Pe6 22.Ta3 Pd4 23.Tah3 Df7 24.Lc3 Tfe8 25.T3h2 Dxc4 26.Pxg6 Te6
Hier miste Averbach de winst 27.Th8+ Lxh8 28.Txh8+ Kg7 29.Txb8 (ook 29.Th7+
wint) f3 30.Pf4 exf4 31.Dxf3 d5 32.Dh5 Txe4+ 33.Pe3 enz. Na 27.Lxd4
kwam Spassky steeds beter en tenslotte zelfs gewonnen te staan, tot hij Averbach
een fraaie ontsnapping toestond; het werd remise op de 73ste zet.
Kortgeleden wees de Amerikaans-Tsjechische grootmeester Kavalek me erop dat
Spassky tegen hem ook eens zo'n zelfmoordsprong met zijn paard heeft gemaakt,
in een partij die waarschijnlijk onbekend is gebleven omdat het een korte
remise was.
Spassky - Kavalek, Linares 1981
1.e4 c5 2.Pc3 Pc6 3.g3 g6 4.Lg2 Lg7 5.d3 d6 6.Le3 e6 7.Ph3 Pge7 8.O-O
O-O 9.Dd2 b6 10.Lh6 d5 11.exd5 exd5 12.Lxg7 Kxg7 13.Pf4 d4 14.Pe4 h6 15.Tae1
f5
(zie diagram)
Kavalek verwachtte nu 16.Pxc5 bxc5 17.Txe7+ Dxe7 18.Lxc6 Tb8 en Zwart staat
goed. Hij had buiten Spassky's paardensprong gerekend. 16.Pc3 Spassky
zal hier aan zijn 25 jaar oude Pc6 tegen Averbach hebben gedacht. De rechtvaardiging
is deze keer geheel tactisch, en vrij diep. 16...dxc3 17.Dxc3+ Kh7 18.Txe7+
Dxe7 19.Lxc6 Tb8 En niet 19...Lb7 20.Pd5 Df7 21.Lxb7 Dxb7 22.Pf6+ met
voordeel voor Wit. 20.Te1 Dg7 21.Te5 Ld7 22.Lxd7 en hier bood Spassky
remise aan. Kavalek accepteerde, want na 22...Dxd7 23.Te6 Tg8 (en niet 23...g5
24.De5 Tbe8 25.Pg6! Tg8 26.Dxf5 en Wit wint) 24.Df6 Tbe8 25.h4 Txe6 26.Pxe6
De8 27.h5 gxh5 28.Dxf5+ Kh8 29.Df6+ Kh7 30.Df5+ draait het uit op eeuwig
schaak.
© Tim Krabbé, 2003
Index AD Magazine schaakrubrieken
Bovenkant pagina |
Hoofdpagina
schaken |
Hoofdpagina
algemene site