DUBBELSTIKMATEen lezer, Aidan McGee, zond mij een simpel schema, dat voorzover ik heb kunnen nagaan een nieuwe en in ieder geval grappige variatie is op het aloude stikmat. (Zie diagram.)
Alleen 1.Ph6+ wint - het bijzondere is dat het paard vanaf g8 aftrekschaak geeft; normaal komt het van f7. 1...Txf8 2.Dg8+ Txg8 3.Pf7 mat.
Het stikmat (zie ook Het Oerstikmat), al genoemd door Lucena in 1497, en een van de eerste combinaties waar de net uitgevonden dame aan te pas moest komen, inspireert de componisten nog steeds.
Mat in 5
A. Johandl, 1966
Hier zou Wit 1.Pc7+ Kb8 2.Pxa6++ Ka8 3.Db8+ Txb8 4.Pc7 mat willen spelen, maar het stikmatpaard komt dan gepend te staan. 1.Ka1! heft die penning niet op, maar wel een andere, waardoor nu 2.Pc7+ Kb8 3.Pxd5+ en Pxb6 mat dreigt. Omdat 1...Tc8 wegens 2.Pc7+ Txc7 3.Dxc7 enz. geen zin heeft, moet Zwart 1...La5 spelen. Maar dat is een 'anticiperende ontpenning' - nu gaat alsnog 2.Pc7+ Kb8 3.Pxa6++ Ka8 4.Db8+ Txb8 5.Pc7 mat.
Als hier op f8 geen dame maar een toren stond, dan kon Wit het stikmat al bereiken. 1.Da2+ Kh8 2.Pf7+ Kg8 3.Pd6+! Ontpent Tb4. 3...Kh8 4.Tb8! Dxb8 Wat Wit daarmee heeft bereikt, is niet meteen duidelijk, maar: 5.Pf7+ Kg8 6.Pd8+! Het paard keert terug op zijn oude plek om daar opnieuw de dame af te sluiten, zodat na 6...Kh8 kan volgen: 7.Te8+ Txe8 En nu er op de achtste rij een toren staat in plaats van een dame: 8.Pf7+ Kg8 9.Ph6++ Kh8 10.Dg8+ Txg8 11.Pf7 mat.
Wit speelt en wint
A. Stavrietsky, 1999
Deze kleine klassieker van een sterke partijspeler geeft een dubbelstikmat te zien. Wit kan spelen: 1.Pb5+ Kb8 2.Dd6+ Ka8 3.Pc7+ Kb8 4.Pa6++ Ka8 5.Db8+ Txb8 6.Pc7 met stikmat. Maar als Zwart op de eerste zet de andere kant op gaat? (1...Kd8) Dan volgt er 2.Dd6+ Ke8 3.Dxe5+ Kf7 (Kd7 4.Dd6+ Ke8 5.Te1+ en mat) 4.Pd6+ Kg8 Op Kg6 komt 5.Dh5+ Kf6 6.Df5+ Ke7 7.Te1+ Kxd6 8.Te6+ Kd7 9.Tf6+ en Zwart loopt mat. 5.De6+ Kh8 6.Pf7+ Kg8 7.Ph6++ Kh8 8.Dg8+ Txg8 9.Pf7 en het is stikmat in de andere hoek.
Wit speelt en wint
F. Köhnlein, 1914
© Tim Krabbé, 2002
Index AD Magazine schaakrubrieken
Bovenkant pagina | Hoofdpagina schaken | Hoofdpagina algemene site