Geen spel zonder vals spel. Tot aan Kasparov toe hebben schakers zetten
teruggenomen; expres partijen verloren; complete toernooien verzonnen
om ratings op te krikken of titels te verwerven. Halve openingsboeken zijn
op handpalmen geschreven; WC's als analysekamer gebruikt, winnende zetten
voorgezegd. Bij vluggertjes beheerst soms een onduidelijk neergezette toren
b- en c-lijn tegelijk, of promoveert een pion in vier stappen vanaf zijn
beginveld.
In 1998 won de Duitser Clemens Allwermann, een 56-jarige
middelmatige amateur, zomaar ineens een grootmeestertoernooi. 'Het toernooi
van mijn leven,' schreef hij. 'Soms wint een amateurtje een partij van
een beroepsspeler, maar dit was werkelijk waanzin.' Hij had, zo werd spoedig
duidelijk, met de modernste spionagetechnieken in verbinding gestaan met
een schaakcomputer.
Het is allang zo dat schaken, veel meer dan aan
dopingcontroles, behoefte heeft aan detectie-poortjes waar op electronische
contrabande gecontroleerd kan worden. Maar bij internet-schaak, waar de
tegenstanders soms door een oceaan gescheiden zijn, is niets te doen tegen
spieken - uit openingsboeken of databases, of van sterkere spelers zoals
schaakprogramma's.
Het onveranderbare kenmerk van internetschaak is
de onzichtbaarheid van de tegenstander - des te hopelozer zijn de bemoeiïngen
van de ICC en andere internet-schaakclubs om computerspieken te beletten.
Het speelprogramma van de ICC installeert (zonder je dat te melden) spyware
op je computer, waarmee men kan zien welke andere programma's je gebruikt
tijdens het internet-schaken. Spelers worden aangemoedigd verdenkingen
te uiten; partijen van verdachten worden door een anti-valsspeel-brigade
op computer-invloed onderzocht; straffen worden uitgedeeld, van verplichte
zelfbeschuldigingen tot aan uitsluiting.
Ik zie dit alles als een vergeefse weigering om
te erkennen dat internetschaak nooit het gewone schaak zal kunnen imiteren.
En het hele probleem van het spieken heb ik nooit begrepen. Je speelt tegen
iets onzichtbaars dat schaakzetten produceert, wat zal je je bekommeren
om hoe die zetten nu precies tot stand komen? Bij correspondentieschaak
wordt het gebruik van hulp niet alleen toegestaan, maar ook vanzelfsprekend
gevonden - en wat zijn internet-vluggertjes anders dan een heel snel soort
correspondentieschaak? Bij iedereen een scheidsrechter neerzetten gaat
niet - internet-schaak kan alleen serieus worden genomen door het te zien
als
Advanced Chess, Kasparovs schaakvorm waarbij de spelers in de
toernooizaal computers mogen gebruiken.
Het is waar dat ik, net als veel andere spelers,
er niet van hou tegen computers te spelen - maar als de stijl van een internet-tegenstander
mij niet zint, dan mijd ik hem. En laten we wel wezen - slechts een kleine
minderheid vindt het leuk zich het schaken uit handen te laten nemen door
zijn computer. De heksenjacht is erger dan de kwaal - spyware is
pas echt valsspelen, en laster is verachtelijk.
r* - X, ICC-vluggertje, 2001
1.e4 c5 2.Pc3 g6 3.Pge2 Pc6 4.d4 cxd4 5.Pxd4 Lg7 6.Le3 Pf6 7.Pxc6
bxc6 8.e5 Pg8 9.f4 Ph6 10.Le2 d6 11.exd6 exd6 12.Ld4 Pf5 13.Lxg7 Pxg7 14.Dd4
O-O 15.Pe4 (zie diagram)
15...Pe6 'Het toelaten van een zet als 16.Pf6+,' schreef r*,
die deze partij in een schaaknieuwsgroep publiceerde, met X's naam erbij,
'is iets wat een mens nooit zou doen. Dit dwong mij een klacht in te dienen.'
Maar toch niet om X aan de schandpaal te nagelen.
En het was onzin; een sterke speler weet dat deze dame-paard batterij
zelden zo gevaarlijk is als hij eruit ziet, zeker niet als g7 gedekt staat
en de dame wordt aangevallen - hier verloor 16.Pf6+ alleen maar
geen stuk door de redding 16...Kg7 17.Ph5++ Kh6 18.Df6! Even later
gaf r* zijn ongelukspaard alsnog weg, waarna hij opgaf.
Overigens speelt Fritz helemaal geen Pe6, maar het
menselijke 15...d5.
© Tim Krabbé, 2002
Index AD Magazine schaakrubrieken
Bovenkant pagina |
Hoofdpagina
schaken |
Hoofdpagina
algemene site