In het grote toernooi van Linares won Anand een partij tegen Khalifman door in het middenspel met zijn koning naar de overkant van het bord te lopen. Zoiets komt zelden voor, en deze 'winnende wandelkoning' is een van mijn geliefde thema's. De eisen die ik stel zijn dat de koning de andere helft van het bord moet bereiken, moet winnen, en dat de tegenstander minstens een dame en twee andere stukken moet hebben. Dat is aan een computer uit te leggen, en je kunt er dus in schaakdatabases naar zoeken. Hier zijn de twee aardigste winnende wandelkoningen van de laatste tijd.
Chilov - Managadze, Ano Liosia open 1999
1.d4 c5 2.d5 e5 3.e4 d6 4.Lb5+ Pd7 5.a4 g6 6.Pf3 Lg7 7.O-O Pgf6
8.Pc3 O-O 9.Pd2 Pe8 10.Le2 f5 11.exf5 gxf5 12.Pc4 Pb6 13.f4 Pxc4 14.Lxc4
e4 15.Le3 Pf6 16.h3 Ld7 17.Le2 Kh8 18.Tf2 Pg8 19.g4 Db6 20.Pb5 Lxb5 21.Lxb5
a6 22.Ld7 fxg4 23.hxg4 Dxb2 24.Tb1 Dc3 25.Tb3 Dc4 26.g5 Wit, een Griekse
amateur met een rating van iets boven de 2200, heeft een gevaarlijke aanval
gekregen tegen een 
Georgische
meester. 26...Pe7 27.Le6 Pf5 28.Th2 h6 Want na Pxe3 29.Txh7+ gaat
Zwart mat. (Zie diagram)
29.Txb7 Fraai gespeeld. 29...Pxe3
Wit kan nu prachtig winnen; Dc3 had de zaak misschien nog gered. 30.Txh6+!
Lxh6 31.g6! Tf7 Het enige, maar niet goed genoeg. 32.Txf7 Kg8 33.Ta7+
Tijdnood natuurlijk; anders kom je wel op het idee die almachtige toren
nog even op f7 te laten. Ik moet in zulke gevallen altijd aan Robbie Hartoch
denken, die als je hem schaak zette vaak triomfantelijk riep: 'Haalt mijn
koning uit het schaak!' Hij had gelijk; de dreiging van een schaakje, om
een beroemd schaakwoord te variëren, is vaak sterker dan de uitvoering.
Een dreiging kan zettenlang werkzaam zijn; een zet werkt maar één
zet. Met 33.Db1! kon Wit zijn dame beslissend naderbij brengen; bijvoorbeeld
33....De2 (Df1+ 34.Dxf1 Pxf1 35.Ta7+ enz.) en pas nu 34.Ta7+ Kf8 34.Txa8+
en mat 33...Kf8 34.Txa8+ Kg7 35.Ta7+ Dat speel je dan in tijdnood,
dan heb je geen tijd om dingen niet te doen. Hier had 35.De1 met
de dreigingen 36.Dxe3 en 36. Tg8+ gevolgd door Dh4+ gewonnen. 35...Kxg6
36.f5+? Lf7+ wint hier nog wel; nu wordt de winst dubieus. 36...Kf6
37.Tf7+ Beter 37.Da1+, maar Dd4 38.Dxd4+ cxd4 39.Txa6 Pxc2 is zeer
onduidelijk. Nu wordt de zwarte koning een sterk stuk.
37...Ke5 38.Da1+ Kf4 39.De1 Dxc2 (zie diagram) 40.Dh4+?
Je wilt na zo'n schitterende aanval geen miezerige dameruil met misschien
nog kleine winstkansjes door 40.Df2+ Maar nu is het definitief mis. 40...Pg4
Zwart heeft de aanval overgenomen, en die is beslissend. 41.f6 Dd1+
42.Kg2 De2+ 43.Kg1 Ke5! De loper grijpt in; Wit verliest zijn dame.
44.Dg3+
Kd4 45.Lxg4 45.Dxg4 Le3+ 46.Kh1 Df1+ 47.Kh2 Lf4+ komt op hetzelfde
neer. 45...Le3+ 46.Kh1 Df1+ 47.Kh2 Lf4 48.Dxf4 Dxf4+ 49.Kh3 e3 50.Ta7
Dxf6 51.Txa6 Df1+ en Wit gaf het op. Een briljante aanval verknoeid
tegen een sterke tegenstander: een gruwelijk soort nederlaag.
Villadangos - Medina Romero, Cala Galdena 1999
Uit een Spaanse clubwedstrijd. 1.e4 d6 2.d4 Pf6 3.Pc3 g6 4.Pf3 Lg7
5.Le2 O-O 6.O-O Lg4 7.Le3 Pc6 8.d5 Lxf3 9.Lxf3 Pe5 10.Le2 c5 11.f4 Ped7
12.Dd2 Da5 13.a3 b5 14.b4 Dc7 15.Pxb5 Db7 16.Pc3 cxb4 17.axb4 Tfc8 18.La6
Dxb4 19.Lxc8 Txc8 20.Pb1 Dxe4 21.Dd4 Df5 22.Dxa7 Pxd5 23.Ta5 Pc5 24.Lxc5
dxc5 25.Db7 
Ld4+
26.Kh1 Pe3 27.Te1 (zie diagram)
Na een rommelig begin heeft Zwart enigszins noodgedwongen
een kwaliteit geofferd, maar zijn dreigingen zijn gevaarlijk. Hij had nu
remise kunnen maken met Pg4, en Wit zal eeuwig schaak door het paard moeten
toelaten. Maar Zwart wil meer. 27...Dxc2 Wel erg brutaal; hij laat
zijn toren slaan met schaak, en gaat verder aanvallen met een loper tegen
twee torens.
28.Dxc8+ Kg7 29.Tg1 Na 29.Dc6 volgt Df2 en dan Pf1,
en Wit gaat mat; Pb1 is een sta-in-de-weg. Of: 29.Dh3 Pd1 30.Dh4 Pf2+ 31.Kg1
Pe4+ 32.Kh1 Lf6 en Wit moet de dame geven. 29...Df2? 29...Pd1 leidt
tot remise; 30.h3 Dxb1 31.Ta8 Pf2+ 32.Kh2 Pg4+ enz. Maar Zwart kon winnen
met 29...Pxg2! 30.Ta8 (30.Dc6 Lxg1 31.Dxg2 Lf2 32.Pd2 Dxd2 en wint) 30...Pxf4
31.Df8+ Kf6 32.Dh8+ Kf5 33.Dc8+ e6 enz. 30.Ta8? 30.Ta4! is de weerlegging:
30...Pxg2 31.Txd4 cxd4 32.Dh3 Pxf4 33.Dg3 Db2 34.Df3 e5 en er is een vreemd,
maar waarschijnlijk voor Zwart verloren eindspel van vier pionnen tegen
toren ontstaan. 30...Pf1? Verliest; 30...Pg4 wint. Bijvoorbeeld:
31.Df8+ Kf6 32.Ta6+ e6 33.Txe6+ Kxe6 34.De8+ Kf6 35.De1 Dxe1 36.Txe1 Pf2+
31.Df8+?
De derde achtereenvolgende zet die het verschil tussen winst en verlies
betekent. Na 31.Dh8+ Kh6 32.Df8+ Lg7 (anders mat in 2) 33.Dxf7 kan Wit
het opgeven. Nu gaat de koning winnend wandelen.
31...Kf6 32.Dh8+ Kf5 33.g4+ Of 33.Dc8+ Kxf4 en wint; de koning bereikt
steeds de veiligheid in het vijandelijke kamp. (Zie diagram) 33...Kxf4
Simpeler 33...Ke4 34.Tg2 De1 en wint, maar dit is ook goed. 34.Db8+
Kg5 35.Tg2 De1 36.h3 Nu is het mat in 2, maar ook niet geholpen had:
36.Tg1 Lxg1 en de dreiging Pg3+ beslist, of 36.h4+ Dxh4+ 37.Th2 Pxh2 en
Dxh2 gaat niet wegens mat. 36...Pd2+ 37.Kh2 Pf3 mat
© Tim Krabbé, 2000
PS 12 mei: Nog een mooi en zeer recent Nederlands voorbeeld:
Van Ruitenburg - Castellani, jeugdkampioenschap van Nederland, Leiden
2000
1.d4
Pf6 2.Lg5 Pe4 3.Lh4 c5 4.f3 g5 5.fxe4 gxh4 6.e3 Lh6 7.Kf2 Db6 8.Pc3 e6
9.Pf3 d6 10.e5 Pc6 11.Pe4 Lxe3+ 12.Kxe3 cxd4+ 13.Kf4 dxe5+ 14.Pxe5 Pxe5
15.Kxe5 f5 16.Dh5+ Kd7 17.Df7+ Kc6 18.a4 a6 19.De7 Td8 20.b4 Td5+ (zie
diagram) 21.Kf6 Ld7 22.b5+ axb5 23.axb5+ Kc7 24.Txa8 e5+ 25.Kg7
Dg6+ 26.Kh8 fxe4 27.Lc4 en Zwart gaf het
op.
Index AD Magazine schaakrubrieken
Bovenkant pagina |
Hoofdpagina
schaken |
Hoofdpagina
algemene site |