FIDE-wereldkampioen Kasimdzhanov mag dan niet bij de bovenste vijftig op de wereldranglijst staan, hij is wel een scherpe, agressieve, aantrekkelijke speler. Hij voegde dit jaar een aardig voorbeeld toe aan het hoofdstuk van de Zwickmühle.
Gelashvili - Kasimdzhanov, Duitsland 2004
Zwart had een speculatief dame-offer gepleegd en een stelling gekregen met allerlei praktische kansen. 31...Ld6 Na 32.Da7 zou Wit nog wat beter hebben gestaan, maar misschien was hij in tijdnood en dacht hij dat Kasimdzhanov op eeuwig schaak uit was. 32.Lxd6 Txg2+ En de Zwickmühle is verschenen. De benaming is van Nimzowitsch, in zijn beroemde boek Mein System uit 1925. Een rake term - in 'Mühle' zit herhaling en moeite, in 'Zwick' een oorvijgje; 'in der Zwickmühle sein' betekent iets als: 'in de penarie zitten'. 33.Kh1 Txf2+ 34.Kg1 Tg2+ De 'gratis zet' van Nimzowitsch; Zwart kan die toren naar alle velden van de tweede rij (en de g-lijn, maar daar heeft hij niets te zoeken) brengen en toch aan zet blijven. Als voorbeeld gaf hij de Laskers beroemde verliespartij tegen Torre in Moskou 1925, 'ondanks de elegantheid slechts met innerlijke weerzin, zozeer imponeert mij Laskers waarlijk grote geest' - nog altijd het bekendste voorbeeld. 35.Kh1 Txb2+ 36.Kg1 Tg2+ 37.Kh1 Txa2+ 38.Kg1 Tg2+ 39.Kh1 Tf2+ 40.Kg1 Tg2+ Na deze Pluk ze-actie, en een herhaling wegens tijdnood, nu de beslissende gratis zet: 41.Kh1 Tc2+ 42.Dxb7 Txc1 43.Dxb6 Pe4 44.Kg2 Txd6 45.Db7 Tf6 46.Dxe4 Tcxf1 en Zwart won.
Wit speelt en wint
J.Kricheli, 1982
1.a6+ Ka7 Na 1...Kc7 2.a7 Dxh5 3.a8D Dh2+ 4.Kxf3 heeft Zwart geen eeuwig schaak. 2.Ld6 en de Zwickmühle staat klaar; Ld6 beheerst alle zwarte velden. Dh6 gaat niet wegens Lb8-f4+, en 2...cxb5 3.Te7+ Dxe7 4.Lxe7 gxh5 5.Kxf3 Kxa6 6.Kf4 verliest ook. 2...Dxh5 3.Lb8+ Ka8 4.Le5+ Met een gratis zet heeft Wit h8 gedekt. 4...Ka7 5.Th8 Dg4 Niet naar een zwart veld. 6.Lb8+ en nu naar g3 6...Ka8 7.Lg3+ Ka7 8.Th7+! Een finesse; meteen 8.Th4 cxb5 9.Txg4 fxg4 wint niet. 8...Ka8 9.Th4 Dg5 Nu wint 9...cxb5 10.Txg4 fxg4 11.d4 Ka7 12.d5 Kxa6 13.d6 Kb7 14.d7 wel. Maar op dat zwarte veld gaat de dame natuurlijk verloren: 10.Th8+ Ka7 11.Lb8+ Ka8 12.Lf4+ enz.
Wit speelt en maakt remise
F. Amelung, 1903
Het idee van deze studie is diep verborgen - een Zwickmühle die nooit in actie komt, maar wiens macht beslissend is. 1.Pd8+ Na 1.Txb7+ Kc6 of 1.Pxg7+ Kc7 heeft Wit niets meer en wint Zwart door overmacht. 1...Ke7 1...Kxd8 2.Txb7 zou op de zaak vooruitlopen. 2.Txb7+ Kxd8 Of 2...Kf6 3.Tb6+ Ke7 4.Tb7+ met zetherhaling. Nu zou Wit na 3.Td7+ Kc8 4.Txg7+ Kb8 kunnen opgeven, maar 3.Kg1!! creëert een wonderbaarlijke situatie. Wit dreigt niets maar Zwart heeft geen zet. Paardzetten kosten na Tb8+ de dame, loperzetten na Td7-Th7+ ook, en damezetten kosten door de Zwickmühle ook de dame. 3...Ld4+ 4.Kg2 verandert daar niets aan. Er dreigt dan Td7-h7+, en 4...Lg7 is gedwongen. Met 5.Kg1 herhaalt Wit de zetten; remise.
© Tim Krabbé, 2004
|
Bovenkant pagina
Hoofdpagina schaken
Hoofdpagina algemene site